Саясий ой-жүгүртүү
Саясий ой-жүгүртүү - бүгүнкү күндөгү объективдүү чындыктын коомдук жана индивидуалдык саясий аң-сезимде чагылдырылуусу.
Башка ой-жүгүртүү сыяктуу Саясий ой-жүгүртүү. түздөн-түз сезимдик чагылдыруу; соз, түшүнүк, элестетүүдөн айырмаланып, таанып-билүүнүн жогорку баскычын билдирет. Саясий ой-жүгүртүү өзүнчө бүгүнкү күндөгү саясий, социалдык, экономикалык, согуштук-стратегиялык чындыктарга, жалпысынан дүйнөлүк реалияларга таандык касиеттер, байланыштар, мамилелер жөнүндөгү билимди камтыйт; анын жардамы менен таанып-билүүдө кубулуштан маңызга өтүү ишке ашырылат. Өткөн кылымдын 50-жж. ортосунан баштап, адамзат коомдук өнүгүүгө ой-жүгүртүүнүн татаал жолун басып откон. Цивилизациянын ири социалдык жана илимий-техникалык жетишкендиктери менен катары анын терец кризиси байкалган. Ал согуш жана тынчтык, коом менен жаратылыштын мамилелеринин чөйрөсүн, эл аралык мамилелердин, демография жана адамзат областынын жыйындысын өзүнө камтыган. Курчап турган дүйнөнү көрүүдө интеллектуалдык бузуп өтүү керек болду, конфронтациялык, метафизикалык ой-жүгүртүүнүн постулаттарын чечкиндүү түрдө кайра карал чыгуу, эскирген догмалар мелен стереотиптерди четтетүү зарыл болгон.
Саясий ой-жүгүртүүнун орношунда жана өнугүшүндө көптөгөн мамлекеттик жана коомдук ишмерлер, окумуштуулар, согушка каршы жана экалогиялык кыймылдар, прогрессивдүү эл аралык жана региолалдык уюмдар зор салым көрсөткөн 1955-ж. белгилүү Эйлштейл-Расселдин Малифестинел 30 жыл өткөн соң 1985-ж. жаңы Саясий ой-жүгүртүү дел аталган бир катар ири идеялар жана жоболор сунуш кылынган. Кийин алар бир системага келтирилген. Аныл маңызы төмөнкүдөй: мамлекеттердин жана элдердин ортосулда түшүлбөстүк жана карама-каршылыктардыл болгондугуна карабай, дүйнөдө биримдиктил, өз ара байланыштын жана региондордун, өлкөлөр менен элдердин өз ара көз карандылыгынын өсүшүлө карай багыт үстөмдүк кылат. Дүйнөнүн көп түрдүүлүгү апыл биригишиле тоскоолдук боло албайт. Ири экономикалык, саясий, экологиялык, согуштук ж.б. маселелердин чечилишинде жалпы адамзаттык кызыкчылык жана баалуулуктар чоң мааниге ээ. Бүгүнкү күндүн глобалдык проблемаларын, цивилизациянын кризисин жеңүү кызыкчылыктарылда бардык мамлекеттердин күчүл глобалдаштыруусуз чечүү мүмкүл эмес. Дуйнөнүн көп түрдүүлүгү мамлекеггердин алдылда турган маселелерилин көп түрдүүлүгүнө таасир этет.
Колдонулган адабияттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Адам укуктары, демократия, бийлик. Энциклопедиялык сөздүк. – Б.: 2015. -496 б. ISBN 978-9967-27-790-8