Химиялык теңдеме

Химиялык теңдемелер — химиялык реакцияларды формулалар, сан, математикалык жана химиялык белгилер менен туюнтуу. X. т. реакцияны көрсөтүү менен зат массасынын сакталуу законун чагылдырат. Реакцияга кирген заттар фор-муласы X. Т. сол, пайда болгон заттар формуласы оң, тарабына жазылып, ортосуна барабар белги (кээде реакциянын багытына көрсөтүү үчүн бир стрелка ®, кайталанма реакцияда эки стрелка ) коюлат. Формулалар арасына кошуу белгиси (+) жазылат. Ар бир химиялык элемент атомунун саны X. т. оң жана сол тарабында бирдей болууга тийиш. Ал үчүн реакцияга катышкан заттар алдына бүтүн сандагы теңдөөчү сандар коюу керек. Химиялык реакциянын X. т. формулалар алдындагы теңдөөчү сандар стехиометрия коэффициенттери деп аталат. Алар реакциянын теңдемесине же формуласына туура келүүчү заттар санын көрсөтүп, химиялык формулалар жана реакциялар теңдемелери боюнча эсептөөлөрдү жүргүзүүдө колдонулат. X. т. эки жагындагы коэффициенттерди бирдей чоңойтууга же кичирейтүүгө болот. Жалпы учурда 1 коэффициенти жазылбайт. Реакциянын жылуулук эффекти көрсөтүлгөн X. т. термохимиялык теңдеме деп аталат. Мындай X. т- формулалар коэффи-циенттери тиешелүү заттар молунун санын көрсөткөндүктөн, бөлчөк түрүндө болушу мүмкүн. X. т- негизинде ө. ж-нда, лабораторияда ар түрдүү сандык эсептөөлөр жүргүзүлөт.

Колдонулган адабияттар

• Химия: Энциклопедиялык окуу куралы/Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2004. - 422 б. ISBN 9967-14-021-6