Чатыр–Көл (көл)
| Чатыр–Көл (көл) | |
|---|---|
| |
| жайгашкан жери | Аксай өрөөнү |
| координаттары | 40°38′N 75°17′E / 40.633°N 75.283°EКоординаттары: 40°38′N 75°17′E / 40.633°N 75.283°E |
| Түрү | Тоо көлдөрү |
| Негизги куймалары | Көк-Аргын, Муз-Төр, Таш-Булак, Муз-Бел, Айрык, Үч-Булак |
| Эң узун жери | 23 km (14 mi) |
| Эң жазы жери | 11 km (6,8 mi) |
| Чарасынын аянты | 153 km2 (59 sq mi) |
| Орточо тереңдиги | 14 m (46 ft) |
| Эң терең жери | 20 m (66 ft) |
Чатыр–Көл - түштүгүндө Торугарт тоо кыркалары, түндүгүнүн Ат-башы тоо кыркалары курчайт. Бул тоо кыркаларынын мөнгүлөрдөн эрип аккан суулар жерден сызылып чыккан булак сууларына кошулуп Чатыр-Көлгө куюп турат.
Жалпысынан алганда көлгө 50дөн ашуун суу куят. Алардын ичинен тынымсыз көлдү толтурган Көк-Аргын, Муз-Төр, Таш-Булак, Муз-Бел, Айрык, Үч-булак суулары бар.
Чатыр-Көлдүн узундугу 23, туурасы 11 километрге созулуп, чарасынын аянты 153 чарчы км түзөт. Тереңдиги 7 метрден 20 метрге чейин.
Чатыр-Көл жапайы канатууларга бай. Кышкысын кату сукка байланыштуу көл бети 1 метрден ашуун калың муз менен капталып, май айларынын ичинде муздар эрип көл бети ачылат. Келгин канаттуулар жайкысын келишип, көл ортосундагы аралдарга уялашып, балапандарын баралына жеткирип учуп кетишет. Чатыр-Көлдө сууда сүзүүчү канаттуулардын 30га жакын түрү уялайт.
Жай айларынын жылуу күндөрүндө алардын түлөгү жүрөт. Келгин канаттуу куштардын көбөйүшүн камсыз кылуу максатында Чатыр-Көл жана анын жээктери корукка алынган.