Мазмунга өтүү

Юдахин Константин Кузмич

Википедия дан
Юдахин, Константин‎»‎ барагынан багытталды)

Юдахин, Константин Кузьмич (1889-1890-1975) - чыгаан түрколог окумуштуу, кыргыз таануучу.

Константин Кузьмич Юдахин 1890-жылы падышалык Орусиянын Орск шаарында туулган.

1910-жылы Ташкендеги Түркстан мугалимдер семинарийин бүткөн.

1925-жылы Орто Азия мамлекеттик университетин аяктаган.

1949-жылы филология илимдеринин доктору наамын алган.

1952-жылы Өзбекстан Илимдер академиясынын кабарчы-мүчөсү болуп шайланган.

1954-жылы Кыргызстандын Илимдер академиясынын академиги болуп шайланган.

Кыргыз мамлекеттик университетинин (азыркы Кыргыз улуттук университетинин) Кыргыз тили кафедрасынын профессору болгон, Кыргызстандын илимине эмгек сиңирген ишмер наамын алган.

20-кылымдагы ири түрколог-сөздүкчү

[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Константин Кузьмич Юдахин 1927-жылы өзбек-орус сөздүгүн, 1928-жылы уйгур-орус сөздүгүн түзүп жарыялаган.

1940- жана 1965-жылдары кыргыз-орус сөздүгүн жарыялаган.

1944- жана 1959-жылдары орус-кыргыз сөздүгүн жарыялаган.

Кыргыз сөздүгүн түзүүдө ага кыргыздын түрколог окумуштуусу, тилчи, академик Кусейин Карасаев өзгөчө жардам берген. Дагы бир кыргыз тилчиси - Ж.Ш.Шүкүров да өзүнө жардам бергенин К.К.Юдахин 1965-жылы чыккан кыргызча-орусча сөздүгүнүнү кириш сөзүндө белгилеген (6-бет).

2002-жылы Бишкектеги Жусуп Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университетинин маңдайына К.К.Юдахиндин айкели тургузулган.

Жарык көргөн эмгектери. Сөздүктөрү

[түзөтүү | булагын түзөтүү]
  • Юдахин К.К. Киргизско-русский словарь. Около 40 000 слов. Составил проф. К.К. Юдахин / Кыргызча-орусча сөздүк. Сөздүктө 40 000ге жакын сөз бар. Түзгөн проф. К.К.Юдахин. - Москва: "Советская энциклопедия" басмасы, 1965. - 973 бет.

Пайдаланылган адабият

[түзөтүү | булагын түзөтүү]
  • Урстанбеков Б.У., Чороев Т.К. Кыргыз тарыхы: Кыскача энциклопедиялык сөздүк: Мектеп окуучулары үчүн. – Фрунзе: Кыргыз Совет Энциклопедиясынын Башкы Редакциясы, 1990. 113 б. ISBN 5-89750-028-2.
  • Кыргыз Совет Энциклопедиясы: 6 томдук/ Башкы редактор Орузбаева Б. Ө. - Ф.: Кыргыз Совет Энциклопедиясынын башкы редакциясы, 1977-1980. Т.1-6.

Интернеттеги шилтемелер

[түзөтүү | булагын түзөтүү]