«Дубай (эмирлик)» барагынын кодун көрүү

{{Административдик бирдик
|lat_dir = N 
|lat_deg = 25 
|lat_min = 15 
|lat_sec = 51
|lon_dir = E 
|lon_deg = 55 
|lon_min = 17 
|lon_sec = 24
|Карта=Map_of_Dubai_blank.svg
|Аббревиатура=
|ISO=AE-DU
|FIPS=
|Кыргызча аталышы=Дубай
|Өздүк аталышы={{lang-ar|إمارة دبي}}
|Өлкө=БАЭ
|Белгиси=Coat of arms of Dubai.svg
|Желеги=Flag of Dubai.svg
|Абалы=эмирлик
|Борбору=[[Дубай (шаар)
|Дубай]]
|Түзүлгөн убакыты=1971-жыл 2-декабрь
|Башчынын түрү=Эмири
|Башчысы=Мохаммед ибн Рашид Аль Мактум
|Саат алкагы=UTC+4
|Калкы=3 478 300
|Калктын саны бойунча оруну=
|Жыштыгы=
|Жыштыгы бойынша оруну=
|Жер аянты=3885
|Жер аянты боунча оруну=2
|Орточо бийиктиги=11
|Тили=араб тили
|Сайты=https://www.dubai.ae
|Санак жылы=2021
|Максималдуу бийиктиги=
|Телефон коду=+971}}

[[Файл:Emirats-russian.png|right|thumb|277x277px|[[Оман]] жана [[Бириккен Араб Эмирликтери|БАЭ]] эксклавдары<br /><br /><br /><br />{{Legend|#DA251D|[[Оман]]|border=solid 1px #000}}{{Legend|#EF9A48|[[Абу-Даби (эмирлик)|Абу-Даби]] ([[БАЭ]])|border=solid 1px #000}}{{Legend|#F8C300|[[Дубай (эмирлик)|Дубай]] ([[БАЭ]])|border=solid 1px #000}}{{Legend|#FFFFFF|[[Шаржа (эмирлик)|Шаржа]] ([[БАЭ]])|border=solid 1px #000}}{{Legend|#007CC3|[[Ажман (эмирлик)|Ажман]] ([[БАЭ]])|border=solid 1px #000}}{{Legend|#00923F|[[Умм эль-Кайвайн (эмирлик)|Умм эль-Кайвайн]] ([[БАЭ]])|border=solid 1px #000}}{{Legend|#1F1A17|[[Рас-аль-Хайма (эмирлик)|Рас аль-Хайма]] ([[БАЭ]])|border=solid 1px #000}}{{Legend|#901E78|[[Фужейра (эмирлик)|Фужейра]] ([[БАЭ]])|border=solid 1px #000}}]]

'''Дубай''' '''эмирлиги''' ({{Lang-ar|إمارة دبي‎}}) — Аравия [[Жарым арал|жарым аралында]] жайгашкан [[Бириккен Араб Эмирликтери|Бириккен Араб Эмирликтериндеги]] жети эмирликтин бирөөсү. Борбору — [[Дубай]].

Бириккен Арап Эмирлигинин аянты жагынан эң чоң, эң өнүккөн жана эң заманбап эмирлиги. Соңку 20 жылда [[мунай]] иштетиле баштагандан бери Дубайдын структурасы кескин түрдө өзгөрүүгө дуушар болду. Мунай кирешенин 8 пайызын түзөт, бажы салыгынын жоктугунан улам курулган ири соода [[дүкөн|дүкөндөрү]] бул жерди тез арада соода-сатыктын [[бейиш|бейишине]] айлантты.

Шаардын башында '''Шейх Мухаммед бин Рашит ал-Мактум''' турат. Ал көптөгөн чоң долбоорлорду ишке ашырган. Булардын эң көрүнүктүүсү [[пальма]] дарагы сымал курулган жасалма арал жана атластагы дүйнөнү элестеткен аралдар топтому.

Шаардын негизги бөлүктөрү [[Жумейра]] жана [[Дейра]]. Дубай дүйнөдөгү эң манилүү туризм борборлордон бири. Шаарда көптөгөн [[элита|элиталык]] мейманканалар бар жана дүйнөгө таанымал ырчы жылдыздар шаарга келип консерт берип турат. [[парус|Парусту]] элестеткен Бурж ал-Арап мейманканасы да бул шаарда жайгашкан.

[http://www.facebook.com/adecas007 <sub>(adecas)</sub> ]

== Тарыхы ==
Дубай өз тарыхын XVII кылымдан бери баштайт. Азыркы Дубай эмирлигинин аймагына калктын отурукташуусу жөнүндө биринчи маалыматтар 1799-жылдан баштап белгилүү. 

Дубай эмирлиги 1833-жылга чейин Абу-Даби эмирлигинин курамында болгон.

Кийинчерээк, 1971-жылы көз карандысыздыкты алганга чейин Келишимдик Омандын курамына кирген.

== Калкы ==
2021-жылга карата калкынын жалпы саны 3 478 300<ref>[https://www.dsc.gov.ae/en-us/Themes/Pages/Population-and-Vital-Statistics.aspx?Theme=42&year=2017 Population and Vital Statistics]</ref> адамды түзгөн: эркектер - 2 400 100, аялдар - 1 078 200<ref>[https://www.dsc.gov.ae/en-us/Pages/default.aspx Дубайдын статистика борбору]</ref>.

== Географиясы ==
Эмирлик Араб жарым аралынын чыгыш жээгинде, Парс булуңунун түштүк-батыш бөлүгүндө жайгашкан. Түштүгүнөн Абу-Даби жана түндүк-чыгышынан Шаржа менен, ал эми түштүк-чыгышынан Оман Султандыгы менен чектешет. Дубайдын деңиз деңгээлинен бийиктиги болжол менен 11 метрди түзөт.

[[2016-жыл|2016-жылы]] эмирликти 14 округга бөлүүнү караган жаңы даректөө системасы ишке киргизилген<ref>[https://www.rta.ae/wpsv5/links/Addressing-System/Addressing-System-en.html Жаңы даректөө системасы]</ref>.

=== Климаты ===
{{Шаардын аба ырайы
| Туурасы    = 
| Абалы = 
| Жер_илик = Дубайдын
|Место_род=Дубая
|Үчт_а_макс = 31.6
|Бир_а_макс = 37.5
|Жал_а_макс = 41.3
|Чын_а_макс = 43.5
|Буг_а_макс = 47.0
|Кул_а_макс = 46.7
|Тек_а_макс = 49.0
|Баш_а_макс = 48.7
|Аяк_а_макс = 45.1
|Тог_а_макс = 42.0
|Жет_а_макс = 41.0
|Беш_а_макс = 35.5
|Үчт_ор_макс = 24.0
|Бир_ор_макс = 25.4
|Жал_ор_макс = 28.2
|Чын_ор_макс = 32.9
|Бүг_ор_макс = 37.6
|Кул_ор_макс = 39.5
|Тек_ор_макс = 40.8
|Баш_ор_макс = 41.3
|Аяк_ор_макс = 38.9
|Тог_ор_макс = 35.4
|Жет_ор_макс = 30.5
|Беш_ор_макс = 26.2
|Жыл_ор_макс = 33.4
|Үчт_ор = 19
|Бир_ор = 20
|Жал_ор = 22.5
|Чын_ор = 26
|Бүг_ор = 30.5
|Кул_ор = 33
|Тек_ор = 34.5
|Баш_ор = 35.5
|Аяк_ор = 32.5
|Тог_ор = 29
|Жет_ор = 24.5
|Беш_ор = 21
|Жыл_ор = 27.5
|Үчт_ор_мин = 14.3
|Бир_ор_мин = 15.4
|Жал_ор_мин = 17.6
|Чын_ор_мин = 20.8
|Бүг_ор_мин = 24.6
|Кул_ор_мин = 27.2
|Тек_ор_мин = 29.9
|Баш_ор_мин = 30.2
|Аяк_ор_мин = 27.5
|Тог_ор_мин = 23.9
|Жет_ор_мин = 19.9
|Беш_ор_мин = 16.3
|Жыл_ор_мин = 22.3
|Үчт_а_мин = 6.1
|Бир_а_мин = 6.9
|Жал_а_мин = 9.0
|Чын_а_мин = 13.4
|Бүг_а_мин = 15.1
|Кул_а_мин = 18.2
|Тек_а_мин = 20.4
|Баш_а_мин = 23.1
|Аяк_а_мин = 16.5
|Тог_а_мин = 15.0
|Жет_а_мин = 11.8
|Беш_а_мин = 8.2
|Үчт_ор_суу = 18.8
|Бир_ор_суу = 25.0
|Жал_ор_суу = 22.1
|Чын_ор_суу = 7.2
|Бүг_ор_суу = 0.4
|Кул_ор_суу = 0.0
|Тек_ор_суу = 0.8
|Баш_ор_суу = 0.0
|Аяк_ор_суу = 0.0
|Тог_ор_суу = 1.1
|Жет_ор_суу = 2.7
|Беш_ор_суу = 16.2
|Булак = Dubai Meteorological Office<ref name=weather>{{cite web|url=http://www.dubaiairport.com/dubaimet/MET/Climate.aspx|deadlink=yes|title=Climate|accessdate=2008-12-20|publisher=Dubai Meteorological Office|archiveurl=https://www.webcitation.org/6FwLAJRlJ?url=https://services.dubaiairports.ae/dubaimet/MET/Climate.aspx|archivedate=2013-04-17}}</ref>, climatebase.ru (extremes, sun),<ref name="climatebase">{{cite web|title=Dubai, Emirates|url=http://climatebase.ru/station/41194/?lang=en|publisher=Climatebase.ru|accessdate=2013-02-10|archiveurl=https://www.webcitation.org/6FwLBGu8D?url=http://climatebase.ru/station/41194/?lang=en|archivedate=2013-04-17}}</ref>, NOAA (humidity, 1974-1991)<ref name="NOAA">{{cite web|title=Climate Normals for Dubai|url=ftp://dossier.ogp.noaa.gov/GCOS/WMO-Normals/RA-II/UE/41194.TXT|publisher=[[Национальное управление океанических и атмосферных исследований]]|accessdate=2013-02-10}}</ref> 
}}

== Экономикасы ==
Дубай булуңу табигый порт болгон жана бул Дубайга балык уулоонун, бермет менен соода кылуунун жана деңиз соодасынын борборуна айланышына түрткү болгон. XX кылымдын башында Дубай бай порт шаарына айланган.

1966-жылы мунайдын кендеринин ачылышы эмирликтиктердин жашоосун толугу менен өзгөрткөн. 1969-жылы Дубай эмирлигинин биринчи мунай экспортоосу тез өнүгүү мезгили менен коштолуп, бүгүнкү заманбап коомдун пайдубалын түптөгөн.

Дубай дүйнө жүзү боюнча биринчи болуп Ислам банктарын негиздеген, 1970-жылдары Дубай Ислам банкын (DIB) ачкан, ошондой эле шариятка туура келген биринчи глобалдык биржа болгон Дубай Финансы рыногун (DFM) ишке киргизген<ref name=":0">[[Dubai. Economy]]</ref>.

1980-жылдары жана 1990-жылдардын башында Дубай эл аралык деңгээлдеги ири туристтик жайга айлануу боюнча стратегиялык чечим кабыл алган<ref name=":0" />.

Азыркы учурда Дубай эмирлигинин экономикасы мунайга көз каранды болбой калды жана көбүнчө бизнес коомчулугу менен соодага, кызмат көрсөтүүлөргө жана каржы секторуна басым жасалат.

2022-жылдын тогуз айында Дубай эмирлигинин ИДПсы 307,5 миллиард дирхамга жетти<ref name=":0" />.

== Ажайып жерлери ==
Эмирликтин негизги туристтик жайларынын бири-парус формасындагы дүйнөдөгү жалгыз жети жылдыздуу Бурж эль-Араб мейманканасы жана дүйнөдөгү эң бийик Бурж Халиф имараты саналат.
[[File:DubaiSkyscrapers2.jpg|thumb|300px|left|Шейх Заед жолу, Дубай, 2006]]

== Башкаруучу үй-бүлөөсү ==
Дубай эмирлиги, 1833-жылы Аль-Мактум үй-бүлөсү башында турган Бани Йас уруусунун 800гө жакын мүчөсү тарабынан түптөлгөн. Ошол мезгилден бери Дубай эмирлиги Аль-Мактум үй-бүлөсүнүн башкаруу алдынада.

== Тышкы шилтемелер ==

* [https://www.visitdubai.com/en Дубайдын расмий саякат порталы]
* [https://www.dm.gov.ae/contact/service-centers/ Дубай мэриясынын сайты]

* [http://en.wikivoyage.org/wiki/Dubai Dubai travel guide] at [[Wikivoyage]]
*[http://www.dubai.ae/en.portal www.Dubai.ae] – Dubai Government Official Website
*[http://www.dubai-information-site.com/ Dubai City Information Portal]
*[http://www.sanganico.com/ Business setup in Dubai]
*[http://www.dubaitourism.ae/ www.Dubaitourism.ae] – Dubai Tourism and Commerce Marketing (DTCM) Government website
*[http://login.dm.gov.ae/wps/portal/MyHomeEn/ www.DM.gov.ae] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131005011403/http://login.dm.gov.ae/wps/portal/MyHomeEn/ |date=2013-10-05 }} – Dubai Municipality website
*[http://www.dsc.gov.ae/en/Pages/Home.aspx www.dsc.gov.ae] – Dubai Statistics Centre
*[http://www.dewa.gov.ae/default.aspx www.dewa.gov.ae] – Dubai Electricity & Water Authority
*[http://www.govjobs.ae/ Government and Semi-Government Jobs in Dubai and other Emirates] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120423043231/http://www.govjobs.ae/ |date=2012-04-23 }}
*[http://www.webviewcams.com/asia/uae/dubai Dubai webcam] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120419154202/http://www.webviewcams.com/asia/uae/dubai |date=2012-04-19 }}

== Булактар ==
[[pl:Dubaj]]
[[Категория:БАЭ административдик-аймактык түзүлүшү]]
<references />{{БАЭнын эмирликтери}}