Инди океанындагы Британия аймагы
Инди океанындагы Британия аймагы – Индиядан түштүктө, Инди океанындагы Чагос архипелагында. Аймак 6 атоллду жана 56 аралды камтыйт. Башкы аралы Диего-Гарсия. Климаты тропиктик деңиздик; ысык, нымдуу; толкундуу шамал тез-тез болуп турат.
Аралды 16-кылымдын башында португалиялыктар ачкан. Император Наполеон 1814-ж. басып алганга чейин француздардын башкаруусунда болгон. Андан соң англичандарга өткөн. Англиялык Маврикий аралдар тобунун курамына кирген аралдар 1966-ж. көз каранды эместикке ээ болуп, Сейшель а-нын курамына өткөн. 1976-ж. 23-июнда Чагос архипелагы Сейшель а-нан өзүнчө бөлүнүп, Инди океанындагы Британия аймагын түзгөн. Калган аралдары ээн. Диего-Гарсия аралы деңиз деңгээлинен 4 м бийиктикте. Анын чыгыш бөлүгүнүн табиятына кол тийбестен сакталып келүүдө. Аралда адамдын чарбалык жана башкалар иш аракетине тыюу салынып, илимий-изилдөө иштери гана жүргүзүлөт. Аймакты Улуу Британия королевасы башкарат. 1971-ж. чейин копра өндүрүлгөн. Диего-Гарсия аралында АКШнын аскер-деңиз базасы курулган. Тейлөө кызматында ондогон англичандар иштейт. Аралдардын көбүндө жол салынган эмес; Диего-Гарсия аралында аскерлер турган порт менен аэродромдун аралыгында кыска жол бар. Тейлөө кызматкерлери велосипед менен катнаш жасайт. Аралдын экономикасына байланыштуу иш-чаралар Диего-Гарсияда жүргүзүлөт. Калган аралдары ээн болгону менен балык кармалат (жылына млн долларга жакын киреше алып келет). Жапайы эшектер (сырттан алынып келинген) көп кездешет. Ошондой эле краб, сойлоп жүрүүчүлөр да бар. Тропик куштары мекендейт.
Колдонулган адабияттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- “Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы: 3-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2011. 784 бет, илл. ISBN 978 9967-14-074-5