Аккуу
Аккуу (лат. Cygnus Cygnus), (Linnaeus, 1758):
Жалпы жана өлкөдө таралышы[оңдоо | булагын оңдоо]
Кыргызстанда Сөңкөлдө кээбир жуптары уялашылган. Келгин учурунда республиканын бардык жерлеринде кездешет. Ысыккөлдө массалык түрдө кыштайт . Жайында кээбир учурда ири көлмөлөрдө кездешет.
Жашаган аймактары[оңдоо | булагын оңдоо]
Өсүмдүктөргө бай, ири көлмөлөрдүн тайыз жерлери. Сөңкөлдө осока өскөн көлдүн тайыз жерлерине уялайт .
Саны[оңдоо | булагын оңдоо]
Сөңкөлдө бир-эки жуп 1999 жылына чейин уялган. Ысыккөлдө күзүндө 1400гө жакын куштардын чогулушу белгилүү.
Жашоо тиричилиги (жашоо циклдары)[оңдоо | булагын оңдоо]
Жыныстык жагынан 4-жылда барып жетилет. Уясына 7ге чейин жумуртка тууйт. Республикада анын табигый душмандары жок. Көбүнчө суудагы жана жээктеги өсүмдүктөр менен азыктанат.
Чектөөчү факторлор[оңдоо | булагын оңдоо]
Катуу суукта Ысыккөлдүн тайыз жерлерин муз каптаганда ачкадан өлүшөт. Кээде сууга тоңгон же ачкадан алсыздаган аккуулар бүркүттөргө жем болушат. Браконңерлик.
Көбөйтүү (колдо багуу)[оңдоо | булагын оңдоо]
Колдо оңой көбөйөт.
Уюштурулган коргоо аракеттери[оңдоо | булагын оңдоо]
1985-жылы Кыргыз ССРинин Кызыл китебине жана Казакстандын Кызыл китебине киргизилген. Аңчылыкка тыюу салынган. Караталжапырык жана Ысыккөл коруктарынын территориясында коргоого алынган.
Коргоо үчүн зарыл аракеттер[оңдоо | булагын оңдоо]
Ысыккөлдө кыштоо мезгилинде коргоону күчөтүү.Сонкөлдүн батыш жээгине кидик заповедник уюштурууга зарыл. Кыштоочу жана уялоочу жерлерине мезгил- мезгили менен мониторинг жүргүзүү.
Статусу[оңдоо | булагын оңдоо]
VII категория, Least Concern, LC. Монотиптүү түр.Дүйнөлүк фаунанын уруусунун 7 түрүнүн жана Кыргызстандын фаунасынын 3 түрүнүн бири.
Колдонулган адабияттар[оңдоо | булагын оңдоо]
- Кыргыз Республикасынын Кызыл китеби 2-басылышы – Бишкек: 2006. – 544 б. – ISBN 9967-23-367-2
- “Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы: 4-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2012. 832 бет, илл. ISBN 978 9967-14-104 -9
- Биология: Энциклопедиялык окуу куралы/Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. -Б.:2004, ISBN 9967-14-002-4