Алай наталиелласы
Алай наталиелласы (Nathaliella alaica), (B. Fedtsch) - Көп жылдык, жапыз бойлуу, тик жана калың тамырлуу, сабаксыз чөп өсүмдүк. Каудекси жан тамыр жалбырактардын калдыктары менен жыш жабылган, кыл сымал түктүү, жан тамыр розеткалуу, бүтүн, узунча-жумуртка сымал, узун жалбырак саптуу (жалбыракка теңдеш), көптөгөн сандагы жалбырактары бар. Гүлдөрү тамырга жакын жайгашкан, узундугу 2-2,5 см, кыска гүл саптуу, сыя-кызгылтым, узун түтүкчөлүү, билинер-билинбес эки эриндүү, 5 анча тең эмес бөлүкчөлүү имерилген. Аталыгы 4, мамычасы жазы чаң алгычтуу. Кутучасы эки уялуу, түксүз. =====
Биологиялык өзгөчөлүктөрү[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Июнң-июлда гүлдөп, уруктайт. Уругу аркылуу көбөйөт.
Жалпы жана өлкөдө таралышы[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Өзбекстан, Кыргызстан: Шахимардан, Исфайрамсай сууларынын бассейни, Курбанкөл көлүнүн тегереги.
Өсүү шарттары[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Таштак тоо беттери, аска-зоолор.
Саны[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Популяциясы өтө эле аз, жоголуп кетүү коркунучу бар.
Чектөөчү факторлор[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Адамдын чарбачылык иштери, өскөн аймактарынын бузулушу.
Өстүрүү[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Маалымат жок.
Уюштурулган коргоо аракеттери[түзөтүү | булагын түзөтүү]
СССРдин Кызыл китебине (1984) киргизилген.
Коргоо үчүн зарыл аракеттер[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Түрдүн азыркы кездеги популяциясынын абалын изилдеп, максималдуу кездешкен аймактарда ботаникалык заказник уюштуруп, декоративдүү өсүмдүк катары өстүрүү зарыл.
Статусу[түзөтүү | булагын түзөтүү]
CR B2ab( i i i ). Гималайдан келип чыккан, сейрек кездешкен, монотиптүү тукумдун эндем түрү. Декоративдүү.
Колдонулган адабияттар[түзөтүү | булагын түзөтүү]
- Кыргыз Республикасынын Кызыл китеби 2-басылышы – Бишкек: 2006. – 544 б. – ISBN 9967-23-367-2