Байбиче чекей
Байбиче чекей (лат. Ammopiptanthus nanus, (D. Don) Cheng) - Бийиктиги 1,5 м ге жеткен дайыма жашыл бадал. Бутактары салыштырмалуу жоон, ийри-буйру, кабыгы саргыч, жаш өркүндөрү боз түктүү. Жалбырактары жазы эллипстей, кыска саптуу, агыш жыш түктүү.
Биологиялык өзгөчөлүктөрү
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Июнң-июлда гүлдөп, июлң-августта мөмөлөйт. Уругу жана вегетативдүү жол менен көбөйөт.
Жалпы жана өлкөдө таралышы
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Кашкарда (Кытай) жана Кыргызстанда белгилүү (Кабактоо жана Жумгалтоо тоолору, Көкөмерен суусунун бассейни).
Өсүү шарттары
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Аска-таштуу, ар башка түстөгү топурактуу тоо беттеринде өсөт
Саны
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Жалгыздан өсөт. 1979-жылдагы эсеп боюнча 15000 даана түбү бар.
Чектөөчү факторлор
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Кооздугу жана дарылык касиети элди чогултууга кызыктырып, сел жүрүүнүн, чарбалык иштердин натыйжасында анын саны кескин кыскарып кетип жатат.
Өстүрүү
[түзөтүү | булагын түзөтүү]КР УИАнын Ботаникалык багында бир нече жолу атайлап өстүрүлгөн; уругу күзүндө себилгенде өсүндүсү апрелде пайда болуп, начар өскөн. Кышка өсүмдүктөрү жыгачтанбастан, жазында соолуп калат. Дүңгөлүү топуракта өспөйт.
Уюштурулган коргоо аракеттери
[түзөтүү | булагын түзөтүү]СССРдин (1975) жана Кыргыз ССРинин кызыл (1985) китептерине киргизилген.
Коргоо үчүн зарыл аракеттер
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Миңкуш суусунун өзөнүндө башка эндем жана сейрек кездешүүчү түрлөр менен бирге ботаникалык заказник уюштуруу зарыл.
Статусу
[түзөтүү | булагын түзөтүү]EN. Сейрек кездешкен ареалы үзүк ( дизүюнктивдүү) түр. Белгилүү реликт тукумдун эки түрүнүн бири, Кыргызстанда ал тукумдун жалгыз өкүлү.
Колдонулган адабияттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- Кыргыз Республикасынын Кызыл китеби 2-басылышы – Бишкек: 2006. – 544 б. – ISBN 9967-23-367-2