Галсан Чинаг

Галсан Чинаг
	Галсан Чинаг
Туулгандагы ысымы:	Галсан Чинаг
Туулган жери:	Моңголия, Баян Өлгей аймагы
Жарандыгы:	Монголия
Ишмердүүлүгү:	жазуучу, актер
Жанр:	поэзия, сяошо
Сыйлыктары:	Германия Федеративдик Республикасына сиңирген эмгеги үчүн Ордени; Тыва Республикасынын Ордени; Тыва Республикасынын ардактуу жараны;
https://galsan.info/

Галсан Чинаг (монг. Чинагийн Галсан, тув. Иргит Шыныкай оглу Чурук-уваа, нем. Galsan Tschinag) — моңгол жазуучусу, Тыва Республикасынын эл жазуучусу^[1]. Чыгармаларын немис тилинде жазат^[2].

Дүйнө жүзүнө белгилүү публицист, окумуштуу, Монголиянын биринчи германисти, абройлуу адабий сыйлыктардын ээси, Туванын эмгек сиңирген жазуучусу. «Улуг-Хем» адабий альманахында басылып чыккан эмгектеринин аркасында тывалык окурмандарга белгилүү болгон^[3]^[4].

Өмүр баяны

1944-жылдын 26-декабрында Моңголиянын, Баян Өлгей аймагында тывалык бакшынын (шаман) үй-бүлөсүндө туулган. 1962-1968 жж. Лейпцигдеги Карл Маркс университетинде (ал кезде ГДР) германистика багыты боюнча билим алган. Эрвина Штриттматтердин жетекчилиги астында дипломдук ишин жазган жана коргоогондон кийин Моңгол улуттук университетинде немис тилинен сабак берип иштеген. 1976-жылы саясий иштеринин жыйынтыгында университетте окутуу укугунан ажыратылган. 1980-жылы оор жүрөк оорусуна кабылып, өзүнүн айтымына ылайык бакшылардын эмдөөлөрүнүн жардамынын артында толугу менен айыгып кеткен.

2001-жылы Галсан Чинаг Борбордук Моңголиядан Баян Өлгейге кербен уюштуруп, Гоби чөлүн жана 2 миң чакырым жолду төөлөр менен басып өткөн^[5].

Учурда Улан-Батордо жашайт, Германияга бат-бат барып турат. Моңголиядагы тыва улуттундагы жарандардын укуктарын коргоо багытында активдүү иш-чараларды уюштуруп турат^[6].

Чыгармалары

1981 — Eine tuwinische Geschichte und andere Erzählungen
1993 — Das Ende des Liedes
1994 — Der blaue Himmel
1995 — Zwanzig und ein Tag
1996 — Nimmer werde ich dich zähmen können
1997 — Die Karawane
1997 — Im Land der zornigen Winde
1997 — Der siebzehnte Tag
1999 — Die graue Erde
1999 — Der Wolf und die Hündin
2000 — Der weiße Berg
2001 — Dojnaa
2002 — Tau und Gras
2004 — Das geraubte Kind
2008 — Das Menschenwild
2008 — Die Rückkehr

Сыйлыктары

Германия Федеративдик Республикасына сиңирген эмгеги үчүн Ордени (2002)
Тыва Республикасынын Ордени (2018)
Тыва Республикасынын Эл жазуучусу (2003)^[5]
Адельберт фон Шамиссо сыйлыгы (1992)
Хаймито фон Додерер сыйлыгы (2001)

Булактар

Тышкы шилтемелер

[1] Указ главы Республики Тыва «О награждении государственными наградами Республики Тыва»

[2] Galsan Tschinag Biography

[3] Mongolei – Zwischen Jurte und Megacity

[4] Galsan Tschinag über Schamanismus, Heilkunde und Wissenschaft

[:0-5] 5.0 ^5.1 Народный писатель Тувы из Цэнгэл сумона Монголии

[6] Über Galsan Tschinags Erinnerungen an seine Anfänge in Deutschland unter dem Titel „Kennst Du das Land“

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]