Жердин жарым шарлары
Жердин жарым шарлары — Жер шарынын сфералык бетинин кандайдыр бир белгилер боюнча ажыратылган эки бөлүгү. Экватор аркылуу Түндүк жана Түштүк, меридиан (160° чыгыш жана 20° батыш узундугу) боюнча Батыш жана Чыгыш жарым шарга бөлүнөт. Океан же кургактыкты ээлеши боюнча Океандык жарым шарга (ортосу Жаңы Зеландиянын түндүк-чыгыш тарабы болуп эсептелет) жана Материктик жарым шар (ортосу Франциянын түндүк-батышы) ажыратылат. Кыргызстан Түндүк Жарым шарда 39°15' менен 43°16' Түндүк кеңдиктердин, 69°15' менен 80°18' чыгыш узундуктардын аралыктарында жайгашкан.
Жердин жарым шарлары
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Түндүк жарым шар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Түндүк жарым шар – экватордун түндүгүндө жайгашкан 60,7% суудан жана 39,3% кургактыктан турган Жердин бөлүгү.
Түштүк жарым шар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Түштүк жарым шар – экватордун түштүгүндө жайгашкан 81% суудан жана 19% кургактыктан турган Жердин бөлүгү.
Батыш жарым шар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Батыш жарым шар — Гринвич меридианынын батышында жана 180-меридиандын чыгышында жайгашкан Жердин жарым шары.
Чыгыш жарым шар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Чыгыш жарым шар — Гринвич меридианынын чыгышында жана 180-меридиандын батышында жайгашкан Жердин жарым шары.
Материктик (кургактык) жарым шар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Материктик жарым шар же кургактык жарым шар — аянтынын эң көп бөлүгүн материктер (кургактыктар) ээлеген жердин жарым шары.
Океандык (суу) жарым шар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Океандык жарым шар же суу жарым шар — аянтынын эң көп бөлүгүн океандар (суу) түзгөн жердин жарым шары.
Жердин жарым шарлары картада
[түзөтүү | булагын түзөтүү]-
Түштүк жарым шар -
Түндүк жарым шар -
Материктик жарым шар -
Океандык жарым шар -
Батыш жарым шар -
Чыгыш жарым жар
Климат
[түзөтүү | булагын түзөтүү]| Кеңдик | Температура °C | Башка жарым шар менен болгон айырмасы | Кеңдик | Температура °C | Башка жарым шар менен болгон айырмасы | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 90° - 80° | -18,5 | 29,0 | 0° - 10° | 24,6 | -2,3 | |
| 80° - 70° | -12,4 | 8,8 | 10° - 20° | 23,0 | -3,7 | |
| 70° - 60° | -2,5 | 7,9 | 20° - 30° | 19,2 | -4,9 | |
| 60° - 50° | 2,9 | -1,9 | 30° - 40° | 15,8 | -1,9 | |
| 50° - 40° | 9,5 | -1,1 | 40° - 50° | 10,6 | 1,1 | |
| 40° - 30° | 17,7 | 1,9 | 50° - 60° | 4,8 | 1,9 | |
| 30° - 20° | 24,1 | 4,9 | 60° - 70° | -9,4 | -7,9 | |
| 20° - 10° | 27,7 | 3,7 | 70° - 80° | -21,2 | -8,8 | |
| 10° - 0° | 27,9 | 2,3 | 80° - 90° | -47,5 | -29,0 | |
Кызыктуу факт
[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Кирибати — дүйнөдөгү бардык жарым шарларда жайгашкан жалгыз мамлекет.
Дагы караңыз
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- Түндүк жарым шар
- Түштүк жарым шар
- Батыш жарым шар
- Чыгыш жарым шар
- Океандык жарым шар
- Материктик жарым шар
Булактар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- ↑ БУУнун бүткүл дүйнөлүк метеорологиялык уюму
- ↑ 2.0 2.1 Багров М. В., Боков В. О., Черваньов І. Г. Землезнавство. — К.: Либідь, 2000. ISBN 966-06-0057-7
- “Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы: 3-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2011. 784 бет, илл. ISBN 978 9967-14-074-5
| Жердин жарым шарлары | |
|---|---|
| Жарым шарлар | Түндүк жарым шар • Түштүк жарым шар • Батыш жарым шар • Чыгыш жарым шар • Океандык жарым шар • Материктик жарым шар |
