Ит мутинусу

Ит мутинусу.

Ит мутинусу (лат. Mutinus caninus, Huds. ex Рers. Fr.) - Жаш мөмөлүк денеси жумуру же жумурткадай, кээде узунча, ак, диаметри 2-3 см. Перидийи бышканда учунан 2-3 канатчага ажырайт жана мөмөлүк денесинин тегинде сакталат. Рецептакулу цилиндрдей, көңдөй, эриндүү, кызгылт-сары же мала-кызгылтым-саргыч, бийиктиги 5,5-12 см, калыңдыгы 0,4-1 см, учу учтугуй жана башчасына өтүп кетет. Башчасы ичке, рецептакуласынын тегинен калың эмес, саргыч-жашыл, былжырлуу, кескин жагымсыз жыттуу глеба менен жабылган. Споралары түссүз, жазы эллипстей, 3,5 - 5,5 х 1,5 - 2,5 мкм.

Биологиялык өзгөчөлүктөрү

Изилденген эмес. Сентябрь айында учурайт.

Жалпы жана өлкөдө таралышы

Россия, Батыш Европа, Түндүк Америка, Кыргызстан: Ыссыккөл ойдуңу, Чоңөрүктү айылы.

Өсүү шарттары

Ийне жалбырактуу токойлор, бадалдар арасы, ачык жерлердеги чөптөр, эс алуу бактары. Гумуска жана органикалык калдыктарга бай топурактарда, кээде аябай чириген жыгачтарда, дайыма нымдуу жерлерде өсөт.

Саны

Өтө сейрек кездешет. 3-6 экземплярлуу топтон турат.

Чектөөчү факторлор

Токойлордун кыскарышы, анын себебинен түрдүн табыгый өсүү шарттарынын азайышы.

Өстүрүү

Россиянын илимдер академиясынын Комаров атындагы Ботаникалык институтунун коллекциясында сакталат.

Уюштурулган коргоо аракеттери

СССРдин Кызыл китебине (1984), Россия Федерациясынын Кызыл китебине (1988) киргизилген. Атайын коргоо аракеттери иштелип чыккан эмес.

Коргоо үчүн зарыл аракеттер

Жаңы өскөн аймактарды, ареалын аныктоо.

Статусу

EN. Декоративдүү түр. Элдик дарыгерчиликте колдонулат.

Галерея

• 
• 
• 
• 
• 
• 

Колдонулган адабияттар

• Кыргыз Республикасынын Кызыл китеби 2-басылышы – Бишкек: 2006. – 544 б. – ISBN 9967-23-367-2