Ит мутинусу
Ит мутинусу (лат. Mutinus caninus, Huds. ex Рers. Fr.) - Жаш мөмөлүк денеси жумуру же жумурткадай, кээде узунча, ак, диаметри 2-3 см. Перидийи бышканда учунан 2-3 канатчага ажырайт жана мөмөлүк денесинин тегинде сакталат. Рецептакулу цилиндрдей, көңдөй, эриндүү, кызгылт-сары же мала-кызгылтым-саргыч, бийиктиги 5,5-12 см, калыңдыгы 0,4-1 см, учу учтугуй жана башчасына өтүп кетет. Башчасы ичке, рецептакуласынын тегинен калың эмес, саргыч-жашыл, былжырлуу, кескин жагымсыз жыттуу глеба менен жабылган. Споралары түссүз, жазы эллипстей, 3,5 - 5,5 х 1,5 - 2,5 мкм.
Биологиялык өзгөчөлүктөрү
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Изилденген эмес. Сентябрь айында учурайт.
Жалпы жана өлкөдө таралышы
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Россия, Батыш Европа, Түндүк Америка, Кыргызстан: Ыссыккөл ойдуңу, Чоңөрүктү айылы.
Өсүү шарттары
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Ийне жалбырактуу токойлор, бадалдар арасы, ачык жерлердеги чөптөр, эс алуу бактары. Гумуска жана органикалык калдыктарга бай топурактарда, кээде аябай чириген жыгачтарда, дайыма нымдуу жерлерде өсөт.
Саны
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Өтө сейрек кездешет. 3-6 экземплярлуу топтон турат.
Чектөөчү факторлор
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Токойлордун кыскарышы, анын себебинен түрдүн табыгый өсүү шарттарынын азайышы.
Өстүрүү
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Россиянын илимдер академиясынын Комаров атындагы Ботаникалык институтунун коллекциясында сакталат.
Уюштурулган коргоо аракеттери
[түзөтүү | булагын түзөтүү]СССРдин Кызыл китебине (1984), Россия Федерациясынын Кызыл китебине (1988) киргизилген. Атайын коргоо аракеттери иштелип чыккан эмес.
Коргоо үчүн зарыл аракеттер
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Жаңы өскөн аймактарды, ареалын аныктоо.
Статусу
[түзөтүү | булагын түзөтүү]EN. Декоративдүү түр. Элдик дарыгерчиликте колдонулат.
Галерея
[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Колдонулган адабияттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- Кыргыз Республикасынын Кызыл китеби 2-басылышы – Бишкек: 2006. – 544 б. – ISBN 9967-23-367-2