Каракан
Каракан — "Манас" эпосунун бардык варианттарында кезигүүчү салттык туруктуу каарман. Айрымманасчылар(Сагымбай Орозбак уулу, Жакшылык Сарык уулу) Манастын түпкү аталарынын бири десе, айрымдары (Саякбай Карала уулу, Молдобасан Мусулманкул уулу, Актан Тыныбек уулу) Манастын чоң атасы дейт. Саякбай Каралаевдин вариантында катылганды жайлап, душманга намыс бербеген баатыр, эл коргогон эр болгондугу жана К. өлгөндөн кийин Алооке менен Молто кан кыргызга көп кордук көрсөткөндүгү айтылат (Саякбай Каралаев, 1.27—28, 35, 114). Түрк элдеринин оозеки чыгармаларында "күчтүү кан", "улуу кан" деген маанидеги титул ат катары кеңири кезигет. Айрым изилдөөчүлөр Манастын чоң атасы (түп атасы) К-дын прототиби катары азыркы Кыргызстандын аймагында 10—12-кылымда өкүмдарлык кылышкан Караханийлер сулалесин карашат.
2. Каракан — каарман. Каныкейдин атасынын ылакап аты. Өңү кара киши болгондуктан К. аталып кеткен. Өзүнүн ысмы Сагымбай Орозбаковдун вариантында Атемир, Саякбай Каралаевдин варианты боюнча Темиркан. Манасчы Жакшылык Сарык уулу Каныкейдин атасы К-ды дүнүйөкор, колу тар адам катары сүрөттөйт. КызыКаныкей К-дын кара олпогун кадырын салып эки жолу сураса (биринде Манаска, экинчисинде Семетейге деп), урушуп бербей коёт, к. Темиркан.
3. Каракан —"Манас" эпосунун эпизоддук кейипкери. Радлов жазып алган вариант боюнча Алмамбеттин атасы.
Колдонулган адабияттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- "Манас" энциклопедиясы/Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. Бишкек: Кыргыз энциклопедиясынын Башкы редакциясы, - 1995. 1-т. - 440 б. ISBN -5-89750-013-4