Кашкар жуп жалбыракчаны
Кашкар жуп жалбыракчаны (лат. Zygophyllum kaschgaricum, Boriss.) - Имерилген жыш тикенектүү, бутактуу, көгүлтүр-боз жана тилкелүү кабыктуу, жыгачы сары бадал. Жан жалбырактары өтө кичине жана жаргактуу. Жалбырактары сызгычтай, эттүү, учсуз жуп жалбырактуу, узундугу 6-10 мм болгон жалбырак сабында тушташ жалбырактар жайгашкан. Гүлдөрү 1-2ден жалбырак колтугунда, кыска ( 6-10 мм узундуктагы) гүл сабында жайгашкан. Кутучасы жумуру, тегинен учтугуй, учу томпок, ичке тор сымал тарамышчалуу. Уругу 1-2ден, саргыч, сырткы бети бүдүрлүү.
Биологиялык өзгөчөлүктөрү
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Июнң-июлда гүлдөп, августта мөмөмөлөйт. Уругу аркылуу көбөйөт. Жалпы жана өлкөдө таралышы. Кашкар, Борбордук Тянңшанң (Сарыжаз).
Өсүү шарттары
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Таштак чөлдөрдө, сазга айланып бара жаткан тоо этектериндеги топурактар.
Саны
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Өтө аз санда учурагандыктан, таптакыр жоголуп кетүүсү мүмкүн.
Чектөөчү факторлор
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Өтө сейрек кездешкендиктен, жерлерди иштетүүнүн натыйжасында жоголуп кетиши мүмкүн түр.
Өстүрүү
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Маалымат жок.
Уюштурулган коргоо аракеттери
[түзөтүү | булагын түзөтүү]СССРдин (1975) жана Кыргыз ССРинин Кызыл китептерине (1985) киргизилген.
Коргоо үчүн зарыл аракеттер
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Ареалын, сан өлчөмүн тактап, түр кеңири кездешкен аймактарда ботаникалык заказник уюштуруу керек.
Статусу
[түзөтүү | булагын түзөтүү]V U . Сейрек кездешкен, аз изилденген эндем түр.
Колдонулган адабияттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- Кыргыз Республикасынын Кызыл китеби 2-басылышы – Бишкек: 2006. – 544 б. – ISBN 9967-23-367-2