Кызгылт бирказан
Кызгылт бирказан (лат. Pelecanus onocrotalus, Linnaeus, 1758):
Жалпы жана өлкөдө таралышы[оңдоо | булагын оңдоо]
Экватордук Африка, Жер Ортолук деңиз, Дунайдын делңтасы, Индияга чейин, Жакынкы чыгыштагы өлкөлөр, Казакстан. Кыргызстанда күзгү өтүү мезгилинде кездешкен , кээде кыштайт.
Жашаган аймактары[оңдоо | булагын оңдоо]
Калың камыштуу чоң көлмөлөр.
Саны[оңдоо | булагын оңдоо]
Учуп өтүү мезгилде бирин-серин куштар жолуккан.
Жашоо тиричилиги (жашоо циклдары)[оңдоо | булагын оңдоо]
Бир нече миң жупту түзүшүп чоң колониялар менен уялашат. Уяларын аралчаларга, камыштардын сынып жапырылып калган жерлерине салышат. Уясында 1-3 жумуртка, аны 33-39 күн басып чыгарат. Балыктар менен азыктанат.
Чектөөчү факторлор[оңдоо | булагын оңдоо]
Учуп өтүүдө эс алууга керектүү чоң көлмөлөрдүн аздыгы. Дарыялардын гидрологиялык режиминин өзгөрүлүшүнөн, химиялык булганычтан, камыштардын өрттөнүшүнөн, балыктардын запасынын азайышы жашаган жерлеринин бузулушуна алып келет, ошондой эле браконңерлик.
Көбөйтүү (колдо багуу)[оңдоо | булагын оңдоо]
Маалымат жок, бирок көптөгөн зоопарктарда багылат.
Уюштурулган коргоо аракеттери[оңдоо | булагын оңдоо]
1985-жылы Кыргызстандын Кызыл китебине , ошондой эле Казакстандын, Өзбекстандын жана Түркмөнстандын Кызыл китептерине киргизилген.
Коргоо үчүн зарыл аракеттер[оңдоо | булагын оңдоо]
Сезондук заказниктерди жана Борбордук орнитологиялык территорияларды уюштуруу.
Статусу[оңдоо | булагын оңдоо]
VI категория, Near Threatened, NT: R. Монотиптүү түр.Евразиянын фаунасында уруунун эки түрүнүн бирөө.
Колдонулган адабияттар[оңдоо | булагын оңдоо]
- Кыргыз Республикасынын Кызыл китеби 2-басылышы – Бишкек: 2006. – 544 б. – ISBN 9967-23-367-2