Кызгылт бирказан

Pelecanus onocrotalus

Кызгылт бирказан (лат. Pelecanus onocrotalus, Linnaeus, 1758):

Жалпы жана өлкөдө таралышы

Экватордук Африка, Жер Ортолук деңиз, Дунайдын делңтасы, Индияга чейин, Жакынкы чыгыштагы өлкөлөр, Казакстан. Кыргызстанда күзгү өтүү мезгилинде кездешкен , кээде кыштайт.

Жашаган аймактары

Калың камыштуу чоң көлмөлөр.

Саны

Учуп өтүү мезгилде бирин-серин куштар жолуккан.

Жашоо тиричилиги (жашоо циклдары)

Бир нече миң жупту түзүшүп чоң колониялар менен уялашат. Уяларын аралчаларга, камыштардын сынып жапырылып калган жерлерине салышат. Уясында 1-3 жумуртка, аны 33-39 күн басып чыгарат. Балыктар менен азыктанат.

Чектөөчү факторлор

Учуп өтүүдө эс алууга керектүү чоң көлмөлөрдүн аздыгы. Дарыялардын гидрологиялык режиминин өзгөрүлүшүнөн, химиялык булганычтан, камыштардын өрттөнүшүнөн, балыктардын запасынын азайышы жашаган жерлеринин бузулушуна алып келет, ошондой эле браконңерлик.

Көбөйтүү (колдо багуу)

Маалымат жок, бирок көптөгөн зоопарктарда багылат.

Уюштурулган коргоо аракеттери

1985-жылы Кыргызстандын Кызыл китебине , ошондой эле Казакстандын, Өзбекстандын жана Түркмөнстандын Кызыл китептерине киргизилген.

Коргоо үчүн зарыл аракеттер

Сезондук заказниктерди жана Борбордук орнитологиялык территорияларды уюштуруу.

Статусу

VI категория, Near Threatened, NT: R. Монотиптүү түр.Евразиянын фаунасында уруунун эки түрүнүн бирөө.

Колдонулган адабияттар

• Кыргыз Республикасынын Кызыл китеби 2-басылышы – Бишкек: 2006. – 544 б. – ISBN 9967-23-367-2