Кызгылт фламинго
Кызгылт фламинго (Phoenicopterus ruber), (Linnaeus, 1758):
Жалпы жана өлкөдө таралышы[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Түштүк Европада, Африкада, Түштүк Азияда жана чыгышта Бирмага чейин. Мурунку СССРде Арал-Каспий ойдуңу, Карабогазгол кысыгы жана Казакстандын айрым көлдөрүндө. Чыгыш жана Түштүк-Батыш Каспий деңизинин жээктеринде саны көп, ошондой эле Иран жана Индияда кыштайт . Кыргызстанга фламинго кокусунан учуп келип түшкөн куш. В.Н. Шнитников фламинго Нарын менен Ысыккөлдө кездешет деп көрсөткөн. 1933-жылы февралда Ысыккөлдө табылган фламинго биздин коллекцияда бар, ошондой эле 1954-жылы күзүндө Кокуйкөлдө ( Ысык-Көлдүн түштүк-батыш жээгинде) 4 фламингонун учуп келип түшкөнү белгилүү . 1998-1999-жылы кышында Балыкчы шаарынын аймагында 12 куш, 2002-2003-жылы бир фламинго болгону белгилүү .
Жашаган аймактары[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Аралдарына уялайт .
Саны[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Саны изилденген эмес. Санынын өзгөрүлүшүнүн себептери. Жашоого ылайыктуу жерлери жок.
Жашоо тиричилиги (жашоо циклдары)[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Кеңири жайылган, көп терең эмес, жакшы жылыган туздуу көлдөрдө уялайт. Фламингонун колониясынын түзүлүшү туруксуз, себеби ал суунун деңгээлине жана анын туздуулугуна көзкаранды. Киши жана жырткычтар баралбаган же жете албаган майда, жээктери тайыз жерлерге колониясын түзөт. Уялары чоң, конус формасында. Буларды бир гана жай пайдаланат. Кээбир учурда уя салышпайт, жумурткаларын түз эле кумга ташташат. Уясында 1-3 жумуртка. Бир айга жакын эркеги жана ургаачысы алмак-салмак басып чыгарат. Фламингонун негизги жеми – майда рак сымалдуулар, моллюскалар, туздуу сууда жашоочу чымындардын личинкалары, суу өсүмдүктөрдүн уруктары. Жемин суу жана баткак менен аралаш салып, аны тумшугу менен чыпкалайт .
Чектөөчү факторлор[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Ысыккөлдөн башка туздуу көлдөрдүн жоктугу.
Көбөйтүү (колдо багуу)[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Дүйнөдө көп зоопарктарда, ошондой эле мурунку СССРге кирген республикаларда багылат.
Уюштурулган коргоо аракеттери[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Кыргызстандын, Казакстандын, Өзбекстандын жана Түркмөнстандын Кызыл китептерине киргизилген.
Коргоо үчүн зарыл аракеттер[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Кыштоочу жана миграция жерлерине убактылуу заказниктерди уюштуруу.
Статусу[түзөтүү | булагын түзөтүү]
VI категория, Nearly Threatened, NT: R. Сейрек кездешчү, кокусунан учуп келген куш.Кыргызстанда фламинго тукумунан бир гана түрү.
Колдонулган адабияттар[түзөтүү | булагын түзөтүү]
- Кыргыз Республикасынын Кызыл китеби 2-басылышы – Бишкек: 2006. – 544 б. – ISBN 9967-23-367-2