Протестантизм

Мартин Лютер (1526).

Протестантизм (латынча protestantis – журтчулук көзүнчө далилдөөчү) – католицизм менен православиеден кийинки эң ири христиандык конфессия.

16-кылымдагы реформация убагында католицизмден бөлүнүп чыккан. Протестантизмдин негизги жоболорун 16-кылымда М. Лютер, Ж. Кальвин, У. Цвингли ж. б. иштеп чыгышкан. Протестантизмдеги «адамдын кудай менен байланышы» жөнүндө талкуулары аны католицизмден айырмалаган. Протестантизм окуусунун булагы – Ыйык китеп (Инжил) деп эсептелет. Протестантизмдин негизги түрлөрү: лютерчилик, кальвинизм, цвингличилик ж. б. 16–17-кылымда протестантизм феодализмге каршы күрөштө буржуазиянын идеялык куралы болгон. Протестантизм көбүнчө Скандинавия өлкөлөрүндө, Германия, Швейцария, Улуу Британия, Нидерланд, АКШ ж. б. өлкөлөрдө кеңири тараган. 19–20-кылымдын башында протестантизмде теологиялык либерализм менен модернизмдин пайда болушу протестанттык фундаментализмдин өсүп чыгышына түрткү берген. Анда протестантизмдин этностук салттарга, эмгекке жана ишкердикке карата жеке көз караштарынын өзгөчө системасы пайда болуп, Европа менен АКШда диний философиялык агымдардын калыптануусуна, андагы философиялык жана маданий ой-пикирлерге кыйла таасир берген.

Колдонулган адабияттар

• “Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы: 6-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2014. 816 бет, илл. ISBN 978 9967-14-117 -9