Семенов кауфманиясы
Семенов кауфманиясы (лат. Kaufmannia semenovii (Herd.) Regel, Kaufmannia brachyanthera Losinsk) - Бийиктиги 15(20) – 30 (40) см ге жеткен көп жылдык чөп өсүмдүк. Жалбырактары тамыр моюнчасында, узун жалбырак саптуу; Жалбырактары тегерек-бөйрөк сымал, айчыктуу тишчелүү, эки жагынын тарамышы булалуу, гүл сабагы кыйшык түктүү, жалбырагынан ашып турат. Гүлдөрү тутамдай чатырча гүл тобуна чогулган, ороочторунун жалбыракчалары узунча- тескери жумуртка-шынаа сымал, үстүнөн кесилгендей тишчелүү; Гүл сабы безчедей булалуу; чөйчөкчөсү бездей-түктүү, беш бөлүктүү, ланцеттей бөлүктөрү менен, түтүкчөсүнөн кыска. Гүл коргону бозомук-сары, түтүкчө-воронкадай; чаңчасы жана мамычасы гүл коргонунан чыгып турат. Мөмөсү – жумурткадай кутуча.
Биологиялык өзгөчөлүктөрү[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Май-июлда гүлдөп, июлң-августта мөмөлөйт.
Жалпы жана өлкөдө таралышы[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Түндүк Тянңшанң (Кетмен, Заилийск, Күңгөй тоо кыркалары). Кыргызстанда – Күңгөй Алатоо кыркасынын түштүк беттериндеги Чоңаксуу суусунун бассейниндеги Ортобайсорон капчыгайында.
Өсүү шарттары[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Карагайлуу тоо алкагынын таштардын жана аскалардын жаракаларында.
Саны[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Аз сандагы популяциялары.
Чектөөчү факторлор[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Чектелбеген рекреациялык оордук: гүлүн массалык түрдө үзүп-чогултуу.
Өстүрүү[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Маалымат жок.
Уюштурулган коргоо аракеттери[түзөтүү | булагын түзөтүү]
СССРдин Кызыл китебине (1978), СССРдин Кызыл китебине (1984), Казак ССРинин Кызыл китебине (1981) киргизилген.
Коргоо үчүн зарыл аракеттер[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Түрдүн популяциясынын абалын катуу текшерип, өскөн аймактарды коргоп, атайлап өстүрүү зарыл.
Статусу[түзөтүү | булагын түзөтүү]
V U . Сейрек кездешкен, эндем түр.
Колдонулган адабияттар[түзөтүү | булагын түзөтүү]
- Кыргыз Республикасынын Кызыл китеби 2-басылышы – Бишкек: 2006. – 544 б. – ISBN 9967-23-367-2