Тертуллиан
Тертуллиан Квинт Септимий Флоренс (Карфагенде 155-160ж.ж төрөлгөн, 220-240ж.ж ошол эле Карфагенде дүйнөдөн кайткан) – христиандык (богослов) диний адам, жана жазуучу.40 илмий чыгармалардын автору,аларды ичинен 31и сакталып калган.Карфагенде төрөлүп, кийин Римге өткөн. Ал жакта философияны, риториканы кийинирээк укукту өздөштүргөн.Римде соттук чечен катары чыккан; 195-жылдары христианчылыкты кабыл алып, Карфагенге кайтып келген. Тертуллиан грек авторлорунун ыйык диний жазууларын аябай жакшы билген.Тертуллиандын биздин күнгө чейин 31 сочинениеси жеткен. Алардын темаларынын баары өзүнүн турмушундагы иш тажрыйбаларына байланыштуу болгон.
Эмгектери: Башында Тертуллиан "апологетика" менен алектенген. Жеке өзүнүн "Апологетик", "Тилчилерге" 197-жылы,жана христиандык адеп-ахлактагы "Көрүнүштөр жөнүндө" илимий чыгармаларындагы мыйзам сотун иштеп чыккан.Андан сыркары "Аялдардын жасалгалары жөнүндө","Жубйыма"деген чыгармаларды жазган. Кечирээк монтанистер менен жакындашып, чиркөө менен конфликте болгон. Өмүрүнүн акырында өзгөчө “тертулианисттер” сектасын негиздеген. Тертуллиан Квинт Септимий Флоренс протезтантизмдин жана христиандык теологиянын негизги агымдары бириктирүүгө аракет жасаган.
Андан сырткары “маданияттын теологиясын” түзүү маселесин дагы алдыга койгон. К. Барттан айырмаланып Тертуллиан диндеги маданияттын баалуулуктарын жана адамзаттын автономдуу активдүүлүгүн сактоо зарылчылыгын баса белгилейт. Анын айтуусу боюнча кудайды кандайдыр бир бусам катары издөөгө болбойт жана жеке болмуш катары да пайда болбойт деген.
Колдонулган адабияттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Кыргыз адабияты: энциклопедиялык окуу куралы. Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, - Б.: 2004