Түктүү мөмөлүү козополянския
Түктүү мөмөлүү козополянския (лат. Kosopoljanskia hebecarpa, М. Pimen. et R. Kam) - Көп жылдык поликарп өсүмдүк. Каудекси былтыркы жалбырактардын куураган саптарынын калдыктары менен капталган. Сабагынын саны 1-4төн, тоголок, түп жагынан тартып бутактанган, борбордук чатырчасынан узун. Жалбырактары көбүнчө тамыр моюнчасынан өсөт, кыска саптуу келет. Жалбырактарынын узундугу 7-10 см, эки ирет канаттай тилкелүү, жалпы формасы сызгычтай же ичке уштугуй. Акыркы сегменттери түбүнө чейин 2-3 ланцеттей тилкелүү. Чатырчасынын диаметри 15 см, 4-8 тең эмес нурлуу, узундугу 3,5-8 см. Орооч жалбыракчалары жок. Чатырчасы 7-10 гүлдүү, тең эмес, узундугу 6-10 мм келген гүл саптуу. Ороочторунун жалбыракчаларынын саны 5-6, шынаа сымал, чөптөй. Мөмөсүнүн узундугу 5 мм, жазы, жумуру, кырсыз, имерилген, чел кабык сымал бутактанган түктүү.
Биологиялык өзгөчөлүктөрү
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Белгисиз. Жалпы жана өлкөдө таралышы. Алай тоо кыркасы.
Өсүү шарттары
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Бадал өсүмдүктөрүнүн арасындагы таштуу-шагылдуу тоо беттери, шагыл таштар.
Саны
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Белгисиз. Эки жолку чогултуудан белгилүү түр.
Чектөөчү факторлор
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Аныкталган эмес.
Өстүрүү
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Өстүрүлгөн эмес.
Уюштурулган коргоо аракеттери
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Коргоо иштери жүргүзүлгөн эмес.
Коргоо үчүн зарыл аракеттер
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Ареалын жана популяциясынын санын изилдеп, Алай тоо кыркасынын этектеринде башка сейрек түрлөр менен катар коргоого алып, ботаникалык заказник уюштуруу керек.
Статусу
[түзөтүү | булагын түзөтүү]V U . Эндем. Кыргызстанда өскөн субэндем тукумдун эки түрүнүн бири. Сейрек учураган, антропогендик фактордун таасиринен тез эле жок болуп кетүүсү мүмкүн, чакан аймакты ээлеген түр.
Колдонулган адабияттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- Кыргыз Республикасынын Кызыл китеби 2-басылышы – Бишкек: 2006. – 544 б. – ISBN 9967-23-367-2