1968 май Франциядагы окуялар
1968 май Франциядагы окуялар - демонстрацияларга, массалык дүрбөлөң жана жалпы забастовкага айланган Франциядагы коомдук кризис. Ал өкмөт алмаштырууга, президент де Голльдин отставкага жана кеңири мааниде абдан зор өзгөртүүлөргө акырында алып келген.
Кыска баяндама
[түзөтүү | булагын түзөтүү]1968 окуялар Париждин университеттерде башталган, биринчиден Париж X - Нантер университетте, андан киийин Сорбонна университетте. Жаштардын каршылык тышкары (эн атактуу уран - "Тыю салууга тыю сал"), студенттердин кыймылдаткыч күчтөр ар кандай өтө сол идеялардан пайдаланган - марксизм-ленинизм, троцкизм, маоизм, анархизм, далай ирет романтикалык протесттуу духта түшүндүрүлгөн. Ушу караштардын жалпы аты - гошизм, эң мурда Лениндин эмгекте "Коммунизмде солчулдук балдардын оорусу" солчулдукту белгиленген.
Бардык көтөрүлүштө катышып турган студентерддин саясий көз караштарды белгилөө мүмкүн эмес. Нантерде негизделген анархист кыймылы эң күчтүү болгон. Окуялар катышучуулардын арасында анархист жана солчулдук ураандарды шылдың кылуучулар көп болгон. Көп сорбонндун солчулдук мугалимдер жактырылган (алардын арасында Мишель Фуко да болгон). Окуялардын катышуучулар өзүлөрдү "жаңы солчулар" деп аталашкан.
Окуялардын бир нече күндөр кийин профсоюздер да чыгышты, мөөнөтсүз болуп кеткен забастовканы жарыялап. Митинг катышуучулар конкретүү саясий талаптар коюшкан, алрдын арысында: де Голлдин отставкага чыгуу жана «40 — 60 — 1000» формуласы (40 саат жумуш жума, 60 жылда пенсияга чыгуу, 1000 франк минималдуу эмгек акы)
Өбөлгөлөр
[түзөтүү | булагын түзөтүү]1968 окуляардын укмуштулугу - алар мурун болуп көрбөгөн экономикалык өсүүнүн фонунда болуп чыккан. Экономикада бул Даңктуу отуз жылдыктын чокусу болгон. Ошол убагында жашоонун деңгээли Францияда дүйнөдө эң чоң болгон, өлкөнүн керек-жарак коомдун курулууна шарт түзүүлгөн.