Апеннин тоолору
Апеннин тоолору (Appennino, кельт тилинде пен - чоку) Апеннин жарым аралында, Италияда. Узундугу 1200 кмдей. Эң бийик жери 2914 м (Корно чокусу). Түндүк (Лигурия жана Тоскана-Эмилия), Борбордук (Умбрия-Марке, Абруццо) жана Түштүк (Неаполь, Лукка) Апеннин тоолоруна бөлүнөт. Алар альп бүктөлүүсүндө пайда болгон Кыр зонасы негизинен акиташ, сланец, кумдук тоотектеринен турат; чет жакаларында флиштүү жапыз тоолор, түштүк-батышында жанар тоолор (Везувий, Флегрей талаасы) орун алган. Климаты субтропиктик Жер Ортолук деңиздик. Жылдык жаан-чачыны айдарым батыш капталдарында 1000-2000 мм (Лигурия Апеннин тоолорунда 3000 ммге чейин), чыгыш капталдарында жана тоо аралык өрөөндөрдө 600-800 мм. Апеннин тоолорунан Тибр, Арно жана башка дарыялар башталат. Түндүгүндө 300-500 м бийиктикке, түштүгүндө 600-800 мге чейин жемиш багы, парк, зайтун токою, жүзүм өстүрүлөт; жерортолук деңиздик бадал (маквис) жана токой өсөт. Түндүгүн 900 мге, түштүгүн 1000-1200 мге чейин аралаш токой (эмен, мырза карагай, каштан жана башка), бадал, андан жогору бук жана ийне жалбырактуу (көк карагай, мырза карагай) токой, жогорку жагында субальп жана альп шалбаасы ээлейт. Капталдары жайыт катары пайдаланылат.
Колдонулган адабияттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- “Кыргызстан”. Улуттук энциклопедия: 1-том. Башкы ред. Асанов Ү. А., Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2006. ISBN 9967—14— 046—1