Гипатия
Ипатия-(б.з. 370-ж.-б.з. 415-ж.)-математик, астроном, философ, адамзат тарыхындагы биринчи илимпоз айым.
Өмүр баяны
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Александриялык философ жана математик Теондун кызы болгон. Александриия музейинде сабак берген атасынын аркасынан чечендикке үйрөнгөн.
Билими
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Ал убактын агартуу денгээли жогору деп эсептелген Афинадан билим алган.
Эмгектери
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Платон менен Аристотельдин эмгектерин изилдеген. Астрономиялык таблицаларды, Аполлонийдин эмгектерине жана Диофанттын арифметикасына түшүндүрмө жазып чыккын.Күндүн, жылдыздын жана планеталардын абалын аныктоо үчүн планисфера сыяктуу астрономиялык приборду ойлоп тапкан.
Өлүмү
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Христиан дининин келиши Ипатиянын трагедиялуу өлүмүнө себепкер болгон. Ипатиянын башкы душманы археопископ Кирилл ага "сыйкырчы" деген жалаа жапкан. 415-жылы динчилер Ипатияны христиан храмына киргизип, кийимин тытып, курч ракушкалардын сыныгы менен денесин тыткылап, калдыктарын өртөшкөн. Ипатия акылмандуулугу, даанышмандыгы жана сулуулугу үчүн жапа чеккен.
Колдонулган адабият
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Шоокум журналы №3 20-март 2008-жыл.
Бул макалада башка тил бөлүмүнө шилтеме жок. Сиз аларды издеп бул макалага кошуп, долбоорго жардам берсеңиз болот.
|