Гипатия

Википедия дан

Ипатия-(б.з. 370-ж.-б.з. 415-ж.)-математик, астроном, философ, адамзат тарыхындагы биринчи илимпоз айым.

Өмүр баяны[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Александриялык философ жана математик Теондун кызы болгон. Александриия музейинде сабак берген атасынын аркасынан чечендикке үйрөнгөн.

Билими[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Ал убактын агартуу денгээли жогору деп эсептелген Афинадан билим алган.

Эмгектери[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Платон менен Аристотельдин эмгектерин изилдеген. Астрономиялык таблицаларды, Аполлонийдин эмгектерине жана Диофанттын арифметикасына түшүндүрмө жазып чыккын.Күндүн, жылдыздын жана планеталардын абалын аныктоо үчүн планисфера сыяктуу астрономиялык приборду ойлоп тапкан.

Өлүмү[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Христиан дининин келиши Ипатиянын трагедиялуу өлүмүнө себепкер болгон. Ипатиянын башкы душманы археопископ Кирилл ага "сыйкырчы" деген жалаа жапкан. 415-жылы динчилер Ипатияны христиан храмына киргизип, кийимин тытып, курч ракушкалардын сыныгы менен денесин тыткылап, калдыктарын өртөшкөн. Ипатия акылмандуулугу, даанышмандыгы жана сулуулугу үчүн жапа чеккен.

Колдонулган адабият[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Шоокум журналы №3 20-март 2008-жыл.