Кабувердьяну
Кабувердья́ну (кабо-вердиану, кабо-вердиан креолу; өз аты: kriolu, kriol, cabuverdiánu) — португалиялык креол тили. Кабоверделиктердин эне тили. Сүйлөгөндөрдүн саны 926 миңге жакын адамды түзөт.
| Расмий аталышы: |
Кабувердьяну |
|---|---|
| Өлкөлөр: | |
| Расмий статусу: | |
| Колдонгондордун жалпы саны: |
926 078 |
| Классификациясы | |
| Түрмөгү: |
Африка тилдери |
|
Байланыш тилдери
| |
| Жазылышы: | |
| Тилдер коду | |
| ISO 639-2: | |
| ISO 639-3: | |
Лексикада Батыш Африка тилдеринен (мандинго ж.б.) кирген сөздөр бар.
Кабовердьяну Гвинея булуңунун башка португал креол тилдери менен 59% окшоштукка ээ.
1975-жылы кабовердьяну Кабо-Верденин улуттук тили деп жарыяланган.
Жазуусу[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Латын алфавитинин негизинде түзүлгөн жазуусу расмий документтерде ALUPEC (Alfabeto Unificado para a Escrita do Caboverdiano) деп аталат. ALUPEC — бул кабовердьяну жазуу системасына атайын ылайыкталган алфавит. 1998-жылы бекитилген жана төмөнкү тамгаларды камтыйт: A a, B b, D d, Dj dj, E e, F f, G g, H h, I i, J j, K k, L l, Lh lh, M m, N n, Nh nh, Ñ ñ, O o, P p, R r, S s, T t, Tx tx, U u, V v, X x, Z z.
Синтаксис[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Сүйлөмдүн түзүлүшү
Негизинен SVO конструкциясы колдонулат, мисал: Êl tâ cumê pêxi. — Ал балыкты жейт.
Тилдин бир өзгөчөлүгү – кош, ал тургай үчтүк танууларды колдонулушу.
Диалектилер[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Кабувердьяну барлавенту (Санту-Антан, Сан-Висенте, Сан-Николау, Сал, Боавишта аралдары) жана сотавенту (Сантьягу, Маю, Фогу жана Брава аралдары) диалектилерге бөлүнөт.