Мазмунга өтүү

Керней

Википедия дан

Керней музыкалык үйлөмө аспап. Орто Азия жана Иранда аскердин кабар берүүчү музыкалык аспабы катары колдонулган. "Манас" эпосунда К. көбүнчө сурнай менен бирдикте аткарылып, жоокерлерди, элди чогултуу үчүн тартылган: «Керней, сурнай тарттырып жарчыга кабар айттырып» (Сагымбай Орозбаков, 2. 60). Ошондой эле К. ар түрдүү окуяларда, башкы каармандардын жеңиштеринде, салтанаттарында жана башкалар учурларда тартылган. Мисалы, Манас баатыр Акунбешимди жеңгенде:

Ордого керней коюлуп,

Дүйнө жүзү союлуп.

Желек туудан бөлүнбөй

Жердин жүзү көрүнбөй (Сагымбай Орозбаков, 2. 180),— деп баяндалат.

К. башка музыкалык аспапсыз жеке да тартылган. Аскерлерди чогултуучу-кабардоочу аспап катарында пайдаланылган.

Манас баатырдын туш-тушка кеткен аскерин жыюуда: «Баңдулунун түбүндө Жети жүз керней бапылдап Аскерин жыйып азырлап» (Сагымбай Орозбаков, 2. 127) — делип сүрөттөлөт. Манас Алооке канды багындырганда:

Бакка пааша киргенде,

Баркыраган кернейден

Алты жүзү тартылып,

Кернейдин үнү бапылдап

Сурнайдын үнү такылдап (Сагымбай Орозбаков, 2. 184), жеңишти даңазалайт.

Колдонулган адабияттар

[түзөтүү | булагын түзөтүү]