Лонгуда (эл)
Лонгуда (джессу, лангуда, нунгуда, нунгура, нунгураба) — Нигериянын чыгышында (Бенуэ дарыясынын түндүгүндө) жашаган эл.
Тектеш элдердин (чам-мона, ваджа ж.б.) курчоосунда жашашат.
Саны 95 миң адам.
Тил
Лонгуда тили Нигер-конго макроүй-бүлөсүнүн адамава-убанги уясына кирет.
Лонгуда тили бир нече диалектилерге бөлүнөт:
- черия (банджирам, чиримба);
- нья гванда (гвандаба, ньювар);
- нья гуюва (гуюк, түздүктүн нья гуюва, туруба);
- нья деле (джессу);
- нья тария (тараба).
Жазуусу латын алфавиттин негизинде.
Лонгуда арасында хауса, фульбе жана аглис тилдери кеңири таралган.
Чарбалык иштер
Негизги салттуу кесиби — кол менен иштетилген жер чарбасы (сорго, маниок, жүгөрү, жашылчалар).
Коом
Туугандык эсеп энелик. Полигиния (көп аялдуулук) сакталууда. Лонгуда христиандары негизинен моногамдуу.
Маданият
Мындай каада-салттарга мүнөздүү өзгөчөлүктөрдүн бири ритуалдык ырым-жырымдар үчүн керамикалык антропоморфтук жана зооморфтук идиштерди колдонуу болуп саналат, ал эми коңшу аймактардын элдери жыгачтан жасалган айкелдерди, бет каптарды ушул эле максатта колдонушат. Идиш жасоонун лонгуд стили чам-мон элинин керамикасына мүнөздүү стилге абдан окшош.
Булактар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- https://artsandculture.google.com/entity/m04z_s11?hl=ru Archived 2022-09-20 at the Wayback Machine