Маннергейм, Карл Густав Эмил
Маннергейм Карл Густав, Карл Густав Эмиль [(16. 6. 1867, – Финляндия, азыркы Турку шаарына жакын, Вильняс кыштагы – 28. 1. 1951 Швейцария, Лозанна, сөөгү Хельсинкидеги Хиятание көрүстөнүнө коюлган) – барон, финн мамлекеттик жана аскер ишмери, маршал (1942).
Кыскача өмүр таржымакалы[оңдоо | булагын оңдоо]
1889-жылы Санкт-Петербургдагы Николаевск кавалериялык окуу жайын бүтүргөн.
1917-жылга чейин орус армиясында кызмат өтөгөн.
1-дүйнөлүк согушта 1914–18-жылдары командачысы; генерал-лейтенант (1917); 1918-жылы актар командачысы болуп, германиялык интервенттер менен бирге Финляндия революциясын (1918) баскан.
1918-жылдын декабрь айынан 1919-жылдын июль айына чейин Финляндия регенти, финн армиясынын башкы командачысы, 1922–51-жылдары Финляндия Кызыл Крестинин төрагасы.
1931–39-жылдары Мамлекеттик коргонуу кеңешинин төрагасы, 1939-жылдан финн армиясынын башкы командачысы.
1939–40-жылдары советтик-финн согушунда жана 1941–44-жылдары фашисттик Германиянын союздашы катары финн армиясын жетектеген.
1944-жылы советтик өкмөт койгон шарттар боюнча Маннергейм агрессивдик Берлин пактысынан (1940) жана согуштан чыгууга мажбур болгон.
1944–46-жылдары Финляндия президенти болуп иштеген.
Кыргыз таануу багыты[оңдоо | булагын оңдоо]
Маннергейм 1906-ж. июнь-июль айларында Кыргызстандын Алай ороонуно келип, Курманжан датка жана анын уулу Асанбек менен жолугуп, алай кыргыздары жонундо маалымат топтоп жана аларды биринчи жолу фотосуротко тартып кеткен.
Сыйлыктары. Наамдары[оңдоо | булагын оңдоо]
К.Маннергейм жалпысынан 123 орден жана медал менен сыйланган. [1]
4-даражадагы Ыйык Георгий ордени менен сыйланган.
Финляндиянын маршалы наамын алган.
Эстутум[оңдоо | булагын оңдоо]
1960-жылы Хельсинкинин борборуна Маннергеймдин эстелиги тургузулган.
Колдонулган адабияттар[оңдоо | булагын оңдоо]
- “Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы: 5-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2014. илл. ISBN 978 9967-14-111 -7
- Mannerheim, Carl Gustaf Emil (1953). The Memoirs of Marshal Mannerheim. London: Cassell. OCLC 12424452.
- Clements, Jonathan (2009). Mannerheim: President, Soldier, Spy. London: Haus Publishing. ISBN 978-1907822575.
- 1999: Petteri Koskikallio, Asko Lehmuskallio, and Harry Halén. C. G. Mannerheim in Central Asia 1906–1908. Helsinki: National Board of Antiquities. ISBN 951-616-048-4.
Интернеттеги шилтемелер[оңдоо | булагын оңдоо]
- http://horsethatleaps.com/
- https://web.archive.org/web/20120311020925/http://www.jewishquarterly.org/issuearchive/article8d14.html?articleid=194
- https://terijoki.spb.ru/history/templ.php?page=mannerg&lang=ru