Муздагы салгылаш
Муздагы салгылаш - тоң Чуд көлүндө 1242-ж. 5-апрелде орус аскерлерн менен немец рыцарларынын ортосунда болгон.
Монгол жапырыгынан тукулжураган орус жерине 1240—42-ж. тышкы душмандар кайра-кайра кол сала баштаган. Шведдердин жапырыгы 1240-ж. Невада ойронго учураган. Бирок Ливон орденинин кресттүүлөрү 1240-ж. Изборск менен Псковду, Копорье монастырын каратып, 1242-ж. Улуу Новгород, Карелия жана Нева боюн басып алмак болгон. Веченин өтүнүчү боюнча Новгородго келген Александр Невский аскер курап, 1241-ж. Тевтон рыцарларын талкалап, Копорье монастыры менен Псковду бошоткон. 1242-ж. немец рыцарлары Новгород жерине кол салган. А. Невский орус аскерин Чуд көлүнүн түш.-чыгыш жээгине жайгаштырган.
Душмандын аскери орус полкун жирен кирип, алардын алдыңкы отрядын талкалаган. Невский душманга капталынан, тылдан сокку урган. Орус аскери душманды талкалап, жеңишке ээ болгон. 400дөй рыцар өлүп, 50сү туткунга алынган. Калганы качып, жарылган музга чөгүп кеткен. 1243-ж. Новгород менен Тевтон ордени тынчтык келишим түзүп, немецтер басып алган орус жерлери кайра колго тийген.
Колдонулган адабияттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Кыргыз Совет Энциклопедиясы. Башкы редактор Б. О. Орузбаева. -Бишкек: Кыргыз Совет Энциклопедиясынын башкы редакциясы, 1979. Том 4. Лактация - Пиррол. -656 б.