Органикалык химиядагы электрон теориясы

Органикалык химиядагы электрон теориясы - атом түзүлүшүнө негизделип орг. молекулалардагы хим. байланыштардын жаратылышын, реакцияга жөндөмдүүлүгүн жана алардын физ. касиеттерин толугураак түшүндүрүүчү теория.

• 19-кылыдын аягы 20-кылымдын башында электрон ачылгандан кийин пайда болгон. Орг. молекуланын хим. баяланышындагы жаны электрон жөнүндөгү коз караштар В. Кос­сель менен Г. Льюистин теориясын а негизделген. Бул теорияга ылайык хим. мүнөздөрү боюнча бири биринен айырмаланбаган же өтө аз айырмаланган атомдордон молекула түзүлгөндө электрондор бир атомдон экинчи атомго берилбестен. алардын ор­тосунда жалпыланат.
• Натыйжада ар бир атомдун сырткы катмарында экиден же сегизден электрондору болот. Мындай байланыш коваленттик ж» атомдук байланыш деп аталат. Моле­куладагы атомдордун ортосундагы кош электрон атомдорго бпрдей тиешелүү болот да, алардын ядросунун тегерегинде (талаасында) айланып жүрөт. Электрондор атомдук түзүлүш теория боюнча радиусу 0,529 Aга барабар болгон белгилүү деңгээлде айланат.
• Кванттык мех. көз караштар боюнча суутектин атомунда электрон белгилүү тегерек дэңгэзлде эмес, шар сыяктуу мейкиндикте айланып. ядронун тегерегинде электрон булутун түзөт.
• Ар кайсы деңгээлдеги элек­трон булуттардын формасы ар түрдүү болот. Көмүртектин атому баш­ка атомдор менен байланышканда бир

Колдонулган адабияттар

Кыргыз Совет Энциклопедиясы. Башкы редактор Б. О. Орузбаева. -Бишкек: Кыргыз Совет Энциклопедиясынын башкы редакциясы, 1979. Том 4. Лактация - Пиррол. -656 б.