Саам тили
Саам тили (өз аталышы - suomi, suomen kieli) — финндердин тили, саам-мажар бүлөсүнүн балтик-саам тобуна кирген тил. Саам-мажар жана самодий тилдери (энец, ненец, нганасан, селкуп) орол тилдеринин бүлөсүн түзөт.
Финляндияда, Швециянын түндүгү менен Норвегияда, Карелияда жана Америкада (негизинен АКШда) таралган. Финн-угор тилдерине кирет. Алгачкы жазуу эстеликтери 13-14-кылымдарга таандык. Адабий тилинин жаралышына саам жазмасынын түзүлүшү (1540) өбөлгө болгон. Азыркы адабий тилинин калыптаныш процессин 19-кылымдын 70-жылдары аяктаган.
Финляндия аймагына таралган саам тили батыш жана чыгыш деген эки бутакчага биригип 7 диалекттен турат. Азыркы саам тили - мүчөлөмө (агглютинадиялама) тил. 15 жөндөмөсү бар, жыныстык категориясы жок. Лексикасында балтика, герман, славян тилдеринен кабыл алынган сөздөр учурайт. Жазмасы латын арибинин негизинде түзүлгөн.
Колдонулган адабияттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Колдонулган адабият Тил энциклопедиясы / Түз.А. А. Джапанов: Оңд., толукт., кайрадан 2-бас. - Б.: Турар, 2010. -548 б. ISBN 978-9967-44-24-9
Эскертмелер
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Шилтемелер
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- Виталий Чернявский. Саам тилинин кыскача грамматикасы Archived 2012-12-26 at the Wayback Machine
- Riitta Korhonen & Maria Vilkuna: Sananselityksiä — Ison suomen kieliopin termejä. (саам.)
- Supisuomea (саам.)
- Саам тили боюнча китептер Archived 2010-03-16 at the Wayback Machine
- Unelma сайтындагы саам тилинин сабактары
- Эстон-саам-орус онлайн сүйлөшмө Archived 2013-08-26 at the Wayback Machine
- Саам тилин үйрөнүүдөгү кыйынчылыктар(жеткиликсиз шилтеме)
- Орус-саам жана саам-орус онлайн сөздүк