Тукумсуздук
Тукумсуздук — жетилген организмдин тукум калтырууга жөндөмсүздүгү.
Себеп
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Негизинен организмдин патологиялык бузулууларынан келип чыгат.
Эркектердин тукумсуздугу
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Эркектин тукумсуз болушуна жыныс мүчөлөрүнүн тубаса жетилбестиги, сезгенүү процесстери, эндокрин системасынын бузулуулары себеп болот (Орхит, Эпидидимит). Эркектердин спермасында сперматозоиддер такыр жок же алар уруктанууга жөндөмсүз болушат.
Аялдардын тукмсуздугу
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Аялдардын тукумсуздугу жатын жана анын кошумчаларынын сезгенүү оорулары (мисалы, аборттон кийин пайда болгон аднексит, ошондой эле сүзөк менен ооругандан кийин), жыныс органдарынын кургак учугу, ички секреция бездеринин функциясынын бузулуулары, жугуштуу оорулардын натыйжасынан пайда болгон борбордук нерв системасынын бузулуулары (өзгөчө жыныстык жетилүү мезгилинде) жана инфантилизм менен байланыштуу. Ошондой эле сезгенүү процессинин натыйжасында жатын түтүгүнүн жылчыгы бүтөлүп калып, ал сперматозоид менен жумуртка клеткасынын жолугуусуна тоскоол болот же уруктанган жумуртка клеткасы жатынга жылып жете албайт. Анда ал клетка өлөт же жатын түтүгүндө орун алат (Жатындан тышкары бойго бүтүү). Жумуртка клеткалары энелик безден жетилип чыккандан кийин гана уруктанууга жөндөмдүү. Энелик бездин функциясы бузулуп, жумуртка клеткасы энелик безден чыкпай калганда этек кир цикли, аны менен бирге жатын түтүгүнүн жыйрылышы жана жатындын былжыр челинин нормалдуу өсүшүн жөнгө салуучу энелик бездин жыныс гормондорунун (фолликулун жана прогестерон) чыгышы да бузулат (Этек кир). Инфантилизмде жетилбеген жатындын былжыр чели абдан жука болуп, энелик бездин таасирин анча сезбегендиктен уруктанган жумуртканы кабыл алууга жөндөмсүз. Эгерде инфантилизмде бойго бүтүп калса, аны түшүрүүгө аракеттенүү жарабайт, себеби анда энелик бездин функциясы бузулат, жатындын былжыр челинде тырыктар пайда болуп такыр төрөбөй калат.
Фаллопиялык түтүк физиологиясы
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Жатыр же фаллопиялык түтүктөр - бул жумуртканы сперматозоид менен уруктандыруу үчүн кызмат кылган аялдын репродуктивдүү тутумунун жупташкан органдары, ошондой эле ал аркылуу жумуртка энелик безден жатынга өтөт.[1]
Дарылоо
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Тукумсуздукту эрте дарылоо керек, себеби аялдарда дарылоо канчалык эрте башталса натыйжа ошончо-жакшы болот. Сезгенүү процесстери менен байланыштуу тукумсуздукта физиотерапия, курорттук дарылоо кеңири колдонулат. Кээде жатын түтүгүнүн өткөргүчтүгү хирургиялык жол менен калыбына келтирилет. Тукумсуздукту алдын алууда жыныс системасынын сезгенүү ооруларын өз убактысында дарылоо, аборт (өзгөчө криминалдуу) жасатпоо, өздүк гигиенаны, жыныс гигиенасын сактоо зарыл. Өтө семиргенде, жыныстык өөрчүү кечиккенде врачка кайрылуу керек.
Жараткансыздыкты дарылоонун усулдары медициналык же ири кошумча жана альтернатива дарылоо формалары катары топтолушу мүмкүн.[2][3] Кээ бир ыкмалар башка ыкмалар менен бирге колдонулушу мүмкүн.[4] Эмчек саратанын (hMG), фолликул стимулдоогу гормон (FSH), адам хорионикалык гонадотропини (HCG), гонадотропин-рилизинг-гормон (ГнРГ) аналогдору, ароматазаларды бөгөттөткүчтөр жана метформинди камтыган препараттар аялдарга жана эркектерге колдонулат.[5][6]
Медициналык процедуралар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Жараткансыздыкты дарылоонун дары-дармектик ыкмасы адатта, жараткансыздыкка каршы дары-дармекти, медициналык жабдыкты, хирургияны же алардын комбинациясын колдонууну камтыйт.[7][8] Сперма жогорку сапатта жана аялдын репродуктивдик структурасынын механизмдери мыкты шартта болсо (жумыртка түйүнүн Тынч океан эрин объектиси жок, спайкалар же шрам жок), жумыртканын стимуляция курсу колдонулушу мүмкүн. Доктор же WHNP пациенттин үйдө сперма чоюну чогултуп алып, жадыбалын жыныс бездери менен бириктирип, жолдошунун мойнуна кулай турган түзүлүштү тагып энеретин инсультти колдонуусун сунуштап же антилепт инддукциялай алышат.[9]
Туризм
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Бери тикрендмексин желижи ыкайрыктын жадыбалына ниеттенсе, башка өлкөгө жол жүру практикасы.[10] Муну медициналык туризмдин бир түрү катары караса болот. Бери тикрендмексин желижинын негизги себеби алардын туулган өлкәсиндеги буйрукка башкар болон жогорку баас болгон. Жолтоо тейлери аларды колдонгон негизги тейлери.
Клеткалык терапия
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Клеткалык терапия менен байланышкан бир нече учурдагы дооордук ыкмалары (немесе эксперименттер) бар.[11] Бул уруктуктарды жетишпеген өнөктөштөрдүн, ошондой эле балалуу болууну каалаган гей-үйлөнбөгөн мамлектшедердин жана жалгыз адамдар үчүн жаңы мүмкүнчүлүк. Топтому боюнча ушул терапиянын жардамы менен биз in vitro шартында жасалма уруктуктарды ала алабыз проекцияларын чыгарган алкагына.landlarni emas.[12][13]
Жазуулар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- ↑ Тукумсуздук түтүкчөсү.
- ↑ Infertility treatments. patient.info. Текшерилген күнү 12 -сентябрь (аяк оона) 2024.
- ↑ Types of Infertility and Treatment Options – A Complete Guide. www.beingtheparent.com. Текшерилген күнү 12 -сентябрь (аяк оона) 2024.
- ↑ From Diagnosis to Treatment: Understanding the Different Paths to Infertility Management. drvinitakhemani.com. Текшерилген күнү 12 -сентябрь (аяк оона) 2024.
- ↑ Hormone Therapy for Infertility in Men and Women. www.hgha.com. Текшерилген күнү 12 -сентябрь (аяк оона) 2024.
- ↑ Male Fertility. conceiveplus.co.uk. Текшерилген күнү 12 -сентябрь (аяк оона) 2024.
- ↑ Fertility Treatment Options: A Comprehensive Guide. vpfw.com. Текшерилген күнү 12 -сентябрь (аяк оона) 2024.
- ↑ Infertility in women. iliveok.com. Текшерилген күнү 12 -сентябрь (аяк оона) 2024.
- ↑ At-Home Artificial Insemination Using a Cervical Cap. www.ihr.com. Текшерилген күнү 12 -сентябрь (аяк оона) 2024.
- ↑ Fertility tourism: circumventive routes that enable access to reproductive technologies and substances. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. Текшерилген күнү 12 -сентябрь (аяк оона) 2024.
- ↑ Stem Cell Treatment for Female Infertility 2024: Key Insights. www.clinicspots.com. Текшерилген күнү 12 -сентябрь (аяк оона) 2024.
- ↑ Stem Cells in Infertility Treatment: Role of Stem Cells in Treating Infertility and Reproductive Disorders. diversedaily.com. Текшерилген күнү 12 -сентябрь (аяк оона) 2024.
- ↑ Is It Possible to Treat Infertility with Stem Cells?. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. Текшерилген күнү 12 -сентябрь (аяк оона) 2024.
Булактар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Кыргыз Совет Энциклопедиясынын Башкы редакциясы. «Ден - соолук» Медициналык энциклопедия. - Ф.:1991, ISBN 5-89750-008-8