Турсунбек Усенов
Турсунбек Усенов
| |
Төрөлгөндөгү ысымы: |
Турсунбек Бакешевич Усенов |
---|---|
Туулган датасы: | |
Туулган жери: | |
Өлгөн датасы: | |
Өлгөн жери: | |
Жарандыгы: | |
Кесиби: | |
Карьерасы: |
1970–2024 |
Сыйлыктары: |
Кыргыз Республикасынын Президентинин Ардак грамотасы (2011) |
IMDb: |
Турсунбек Бакешевич Усенов (27-июль 1950 — 3-июль 2024) — Советтик жана Кыргызстандык кинорежиссёр, сценарист жана актёр. Ал Кыргызстандын кино өнөрүнө олуттуу салым кошкон[1].
Өмүр баяны
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Усенов 1950-жылы 27-июлда Кыргызстандын Ысык-Көл облусунун Түп айылында төрөлгөн. Ал Кыргыз мамлекеттик университетинин физика-математика факультетинде (1968) жана Фрунзе политехникалык институтунда (1969) окуган. 1988-жылы Москвадагы Бүткүл союздук мамлекеттик кинематография институтунда (ВГИК) режиссёрлук курстарын бүтүргөн.[1]
2024-жылы 3-июлда Токмок шаарынын жанында болгон автокырсыктан кийин ооруканада каза болгон. Кырсык учурунда ал тасма тартууга бара жаткан.[2] Усенов Бишкек шаарында көмүлгөн.
Карьерасы
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Усенов өзүнүн кино карьерасын 1970-жылы "Кыргызфильм" студиясында реквизитор жардамчысы жана актёр катары баштаган. Анын алгачкы тажрыйбасы "Уркуя" ("Отко таазим эт") тасмасында болгон. Кийинчерээк ал режиссёрдун жардамчысы жана экинчи режиссёр катары иштеген.[1]
Усенов өзүнүн режиссёрлук карьерасын 1991-жылы "Шайтан түнү" тасмасы менен баштаган. Бул тасма 1992-жылы Ашхабадда өткөн фестивалда Мыкты режиссура сыйлыгын жеңип алган. Ал карьерасы учурунда көптөгөн маанилүү кыргыз тасмаларын жараткан.[1]
Тасмаграфиясы
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Жылы | Тасма | Режиссёр | Актёр | Роль | Сценарист | Директор | Эскертмелер |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1970 | Уркуя ("Отко таазим эт") | ||||||
1972 | Эски тегирмендин жанында | 2-режиссёр | |||||
1972 | Шаркыратма | 2-режиссёр | |||||
1973 | Сүйүүнүн жаңырыгы | 2-режиссёр | |||||
1974 | Ак кеме | 2-режиссёр | |||||
1975 | Кара-Кийикке жол | 2-режиссёр | |||||
1976 | Айсулуунун талаасы | 2-режиссёр | |||||
1977 | Салима | 2-режиссёр | |||||
1977 | Улан | 2-режиссёр | |||||
1978 | Аманат | 2-режиссёр | |||||
1979 | Айыл мозаикасы | ||||||
1980 | Жазгы каникул | 2-режиссёр | |||||
1981 | Жакшылык кылуучу | 2-режиссёр | |||||
1982 | Карышкырдын капканы | 2-режиссёр | |||||
1982 | Чоң өзгөрүү | ||||||
1983 | Жердеги иштер | 2-режиссёр | |||||
1984 | Көгүлтүр тумар | 2-режиссёр | |||||
1985 | Ар-намыс сааты | 2-режиссёр | |||||
1986 | Жарышып чуркоо | 2-режиссёр | |||||
1987 | Небере келди | 2-режиссёр | |||||
1988 | Куугунтук | 2-режиссёр | |||||
1989 | Токтогул | 2-режиссёр | |||||
1990 | Таш туткун | 2-режиссёр | |||||
1991 | Шайтан түнү | ||||||
1992 | Өлүү чөлдүн ээси | 2-режиссёр Казакфильм студиясы | |||||
1992 | Гүл чамбарчак | Казакфильм студиясы | |||||
1993 | Жамийла | "Кыргызфильм" - "Ленфильм" - Германия | |||||
2001 | Көтөрүлүү | 2-режиссёр | |||||
2002 | Ойлонгон скиф | 2-режиссёр | |||||
2003 | Манкурттун энесинин ыйы | ||||||
2004 | Юридикалык кеңеш | телесериал, 13 бөлүм | |||||
2005 | Сыноо катары сүйүү | 2-режиссёр 4 бөлүмдүү | |||||
2005 | Түштүк деңиздердин ыры | 2-режиссёр | |||||
2006 | Петрарканы окуу | 2-режиссёр | |||||
2007 | Бакшы | 2-режиссёр "Казакфильм" студиясы | |||||
2007 | Белгисиз маршрут | 2-режиссёр | |||||
2008 | Бешик | 2-режиссёр | |||||
2009 | Жарык жол | 2-режиссёр | |||||
2009 | Өмүрдүн максаты | документалдык тасма | |||||
2010 | Ак булуттун артында... | 2-режиссёр Мосфильм" студиясы | |||||
2010 | Алтын топурак | 2-режиссёр | |||||
2011 | Биз 70 жаштабыз | документалдык тасма | |||||
2011 | Шайке | 2-режиссёр "Казакфильм" студиясы | |||||
2011 | Эне | 2-режиссёр | |||||
2011-2012 | Курманжан Датка | 2-режиссёр | |||||
2012 | Театр окуясы | 2-режиссёр | |||||
2012 | Садок | 2-режиссёр | |||||
2013 | Үмүт | ||||||
2013 | Салам, Нью-Йорк | 2-режиссёр | |||||
2013 | Мен да ошол жерде болгом | 2-режиссёр "Мосфильм" студиясы | |||||
2014 | Көк жал | 2-режиссёр | |||||
2014 | Кыз досумдун баатыры | ||||||
2014 | Жуманын бешинчи күнү | ||||||
2015 | Атанын керээзи | 2-режиссёр | |||||
2015 | Мунабия | 2-режиссёр | |||||
2020 | Шамбала | ||||||
2023 | Белек |
Сыйлыктары жана наамдары
[түзөтүү | булагын түзөтүү]2011-жылы Усенов кино өнөрүнө кошкон салымы үчүн Кыргыз Республикасынын Президентинин Ардак грамотасы менен сыйланган. Ал Кыргызстан Кинематографисттер союзунун жана КМШ Кинематографисттер союздарынын конфедерациясынын мүчөсү болгон.[1]
Жеке жашоосу
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Усенов Куляш Усенова менен үй-бүлөлүү болгон. Алардын Аида Акдоган жана Чингиз Усенов аттуу эки баласы бар.
Булактар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Турсунбек Усеновдун дүйнөдөн кайтышы (орусча).
- ↑ Белгилүү кыргыз режиссёру Турсунбек Усенов жол кырсыгынан каза болду (орусча) (4 -июль (теке) 2024).
Шилтемелер
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- Турсунбек Усенов (англ.) Internet Movie Database сайтында