Шаар чалдыбары
Шаар чалдыбары – байыркы жана орто кылымдардагы эл отурукташкан кыштактын же шаардын калдыгы. Алардын формалары тегерек, үч бурчтук, тик бурчтук түрүндөгү аянтча болуп, табигый тосмолор (өзөн, суу, аң, бийик дубал) м-н курчалган.
Кыргызстандын аймагында Койсары (VI-XV кылымдарга таандык), Күрмөнтү (VIII-XII к.), Кегети (VIII-XII к.), Кошойкоргон (X-XII к.), Казарман (XI-XII к.), Кемин (X-XII к.), Кайырма ж. б. шаар чалдыбарлары бар. Эң байыркы шаар чалдыбарлары неолит дооруна, көбү – темир кылымына таандык.