Шүкүров Жапар
Шүкүров Жапар (26. 11. 1906, Кант району, Сынташ кыштагы - 2. 10. 1963, Фрунзе) - кыргыз совет тилчиси, коомдук ишмер, котормочу.
- 1939-жылдан КПСС мүчөсү.
- филология илимдеринин кандидаты (1947).
- Токой кыюучунун үй-бүлөсүнөн.
- Жашынан жетим калып, малай болуп жүргөн, мал баккан (1916-1920).
- 1920-1924-жылдары Фрунзе шаарындагы «2-балдар үйүндө тарбияланган.
- 1931-жылы Орто Азия мамлекеттик университетин бүткөн.
- Тил, адабият жана тарых илимий изилдөө институтунун илимий кызматкери жана директору (1938-1940), Кыргыз ССР эл агартуу комиссары (1940-1943), СССР ИАнын Кыргызстандагы филиалынын президиумунун төрагасынын орун басары (1943-1950) болгон.
- Кыргыз ССР ИА уюшулгандан тартып Тил жана адабият институтунун лексикология секторун башкарган.
- Ал «Орусча-кыргызча сөздүктүн» (1944) авторлорунун бири.
- Кыргыз тил терминологиясы, фразеологиясы жана тарыхы боюнча да эмгектери бар.
- Ал - кыргыз фразеологиясын адеп изилдеп, ал жөнүндө биринчи илимий пикир айткан илимпоз.
- Марксизм-ленинизм классиктеринин эмгектерин которгон.
- Редколлегия мүчөсү катары «Манасты» редакциялоо ишине баалуу салым кошкон.
- Латын алфавитинен орус алфавитине өтүү ишине активдүү катышкан.
- Шүкүров 1947-жылы Кыргыз ССР Жогорку Советинин депутаттыгына, Кыргыз ССР Жогорку Советинин Президиумуна мүчөлүккө шайланган.
- Кыргызстан КП БКга, партиянын Фрунзе обкомуна жана шааркомуна мүчө болгон. Эмгек Кызыл Туу, Кызыл Жылдыз, «Ардак Белгиси» ордендери жана медаль менен сыйланган.
Колдонулган адабияттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- Тил энциклопедиясы / Түз.А. А. Джапанов: Оңд., толукт., кайрадан 2-бас. - Б.: Турар, 2010. -548 б. ISBN 978-9967-44-24-9