Арес
Арес — грек мифологиясы боюнча жүзүкара, бүлгүн салуучу, эки жүздүү согуш кудайы (адилет согуштун кудайы Афина). Байыркы грек авторлору: Гомер, Каллимах, Овидийлер Арести грек эмес фракийлик деп эсептешкен. Миф боюнча анын балдары да (Мелеагр, Флегий, Эномай, амазонкалар жана башкалар) жапайы, ырайымсыз болуп сүрөттөлөт. Арестин жандоочулары катары чыр-чатак кудайы Эрида жана каничкич кудай Энио болгон. Атрибуттары - найза, күйүп турган факел, иттер жана айрыкуйрук. Овидийдин чыгармаларында Арести Гера кереметтүү гүлдөн боюнда болуп төрөгөн, ал эми Гомерде Зевс менен Геранын уулу деп айтылат. Ошондой эле Гомер боюнча, ажайып сулуу Афродитаны сүйүп калган. «Ала жипти аттаган» Афродита жана алардын сүйүүсү, ал гана эмес бул байланыштан туулган балдары - Эрос жана Антерос, Деймос (Үрөй учуу), Фобос (Коркунуч) жана Гармония тууралуу баяндар антикалык авторлордун чыгармаларында арбын кездешет. Европа маданиятында ал Марс деген ат менен белгилүү. Ага арналган скульптуралык эстеликтерди көбүнчө байыркы грек оригиналдарынан римдиктер көчүрүп жасашкан. Аларда Арес адатта жаш, күчтүү башына туулга кийген жоокер катары берилген. Мисалы, «Арес Боргезе», «Арес Людовизи» жана башка. Кайра жаралуу доорундагы живопистик чыгармаларда (С. Боттичелли, П. П. Рубенс, Рембрандт, Д. Веласкес жана башка) көбүнчө Арес менен Афродитанын сүйүүсүнө арналган сюжеттер арбын чагылдырылган.
Грек жоокеринин туулган жери
Мифологиялык булактарга караганда, бул эр жүрөк жоокер Олимп тоо кыркасында төрөлгөнү маалым. Бирок, ал өмүр бою Фракиянын бийик тоолуу аймактарында жашаган. Ошондон улам бул жер анын мекени деген кептер чыккан. Күчтүү атасынын жардамысыз грек кудайынын төрөлүшү уламдан-улам жаңы өкүмдөрдү жаратты.
Позитивдүү өзгөчөлүктөрү
Талашсыз, туруктуу, ишенимдүү жана коркпостон. Чыныгы жоокердин мүнөздүү өзгөчөлүктөрү, бирок, тилекке каршы, стратег эмес. Грециянын эли жаңы акыл-эстүү, кыраакы лидерди артык көрүштү. Арес менен Афинанын ортосунда тандоо жасап, гректер, албетте, кудайды колдоп, адилеттикке жана аскердик талаш-тартыштарды тынчтык жолу менен чечүүгө умтулушкан. Өзгөчө катаал өзгөчөлүгү анын балдарды сүйүүнүн негизинде өч алууга болгон чаңкоосу болгон. Чынында эле, ал душмандарынын ашкере күчтөрүнө карабай балдарына дубал болуп, каршылашынын жансыз денесин көргөнгө чейин согушкан.
Терс сапаттар
Тең салмаксыздык, ырайымсыздык, жырткычтык жана конфликттерде компромисс таба албагандык. Чынында, мүнөздүн бул сапаттары Арестин Пантеондо эч кандай тиешеси жок деп эсептеген Зевсти ачууланууга аргасыз кылган. Айтмакчы, бул согушкер бир нече жолу салгылашта жөн эле өлүмгө дуушар болгон, анткени ал кесепеттерин ойлогон эмес жана согушуу үчүн гана беттешке чыккан.
Адамдардын Ареске болгон мамилеси
Байыркы Грецияда Ареске жалпысынан терс мамиле, жактырбоо жана коркуу сезими болгон. Бул Гомердин ырларында чагылдырылган, мисалы, согуш кудайы өзү катышкан Троя согушун сүрөттөгөн. Канкор жинди, ары-бери чуркап, «Илиадада» Кудай ушундай сүрөттөлөт. Арес мактанчаак жана токтоо эмес, жеңилип калганда ал тургай наалыганга, ызылдаганга да жакын.
Бул Афина дагы бир жолу Диомеддин колун багыттоо менен бир тууганына кандайдыр бир ыңгайсыздык жаратканда, ал өлбөс жана күчтүү кудайды найза менен жарадар кылганда болгон. Бирок Зевс уулунун нааразычылыгын укпай, аны ого бетер басынтып, Арестин урушка жана салгылашууга болгон ынтызарлыгынан улам аны жийиркеничтүү деп эсептейт.
амилеси
Колдонулган адабияттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- “Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы: 1-том. Башкы ред. Асанов Ү. А., Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2006. ISBN 9967—14—046—1