Бууз
 | |
| Тамактын улуттук ашканасы: | |
|---|---|
|
Бурят ашканасы | |
| Пайда болгон өлкөсү | |
| Курамы | |
| Негизги курамы: | |
| Окшош тамактар | |
| Buuz | |
Бууз, же поз[1] (бур. бууза; монг. бууз) — салттуу бурят, тыва жана моңгол тамактары, Моңголияда, Бурятияда, Иркутск облусунда жана Забайкальеде популярдуу.
Буузалар кытай тамагы баозинин (кыт. 包子, bāozi) варианттарынын бири деп эсептелинет, бул тамактын аталышы ошол жерден чыккан, бирок кытай тамагынан айырмаланып, буузадагы начинка жалаң эттен жасалган[2]. Мындан тышкары, баози дайыма ачыткы камырдан жасалат, ал эми бууз үчүн бул сорттордун бири гана. Монголияда ачыткыдан жасалган бууз мантуун бууз деп аталып, майрамдарда даярдалат.
Бул тамак грузин хинкали жана түрк мантыларына да тиешелүү. Бууз жана манты сыяктуу эле, бууздан бууда бышыруу жолу менен даярдалат — көбүнчө бул үчүн атайын буу идиште, «бууз» деп аталган буу мешинин аналогу. Бууз салмасынын (фарш) негизги компоненттеринин курамында эт жана пияз бар.
Бууз чөйчөк сымал, баози жана хинкалиге окшош, көбүнчө үстү жагында тешик бар. Даяр позалардын диаметри болжол менен 5—8 см болот, алар бууздарды салт боюнча колдору менен жешет, ал эми бууздардын ичинде бышыруу учурунда пайда болгон сорпону түбүнөн тиштегенден кийин, түзүлгөн тешик аркылуу өзүнчө ичишет.
Бурятияда бул тамакка арналган сынактар өткөрүлүп, алар бууз жасап жеп тим болбостон, жаштарды элдин маданияты менен тааныштырышат[3]. 2014-жылдын 31-январында «Буузин Баяр»[4]мелдешинде жеген позаларынын саны боюнча рекорд жаңырган — жыйырма миңден ашык[5].
Тува ашканасында бууза мантынын бууга бышырылган түрү. Ал мантыдан моделдөө түрүндө айырмаланат – үстү ачык жасалат, моңгол бууузуна окшош, бирок кичине өлчөмү менен айырмаланат[6].
Булактар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- ↑ Бурят маданияты — тамак-аш
- ↑ Жуковская Н. Л. Пища и кулинарные традиции // Буряты. — М., Наука, 2004. — с. 178
- ↑ Бурят улуттук тамагы «БУУЗА» фестивалы
- ↑ Улан-Удэ шаарынын борбордук аянтында «Буузин байрам» улуттук каада-салттардын фестивалы бешинчи жолу өткөрүлөт.
- ↑ Бурятияда Буузин байырлыг байырлалында 20 муң ажыг бүдүрүлге садып алыышкыннар.
- ↑ Бууз — ал эмне?