Дуглас Энгельбарт

Википедия дан
Дуглас Энгельбарт (2008).
Чычкан (1968).

Дуглас Карл Энгельбарт (англ. Douglas Carl Engelbart; 1925-жылы 30-январь – 2013-жылы 2-июль) – америкалык инженер, ойлоп табуучу жана алгачкы компүтерлердин жана интернеттин пионери. Окумуштуу адам менен компүтердин байланыш тармагын иштеп чыгуусу менен таанымал, өзгөчө SRI International компаниянын Augmentation Research Center лабораториясында окумуштуу компүтер чычканын, ошондой эле гипертексттин, бир тармактык компүтерлердин жана баштапкы графикалык колдонуучу интерфейстерди иштеп чыгарган. Окумуштуунун ойлоп чыгаруулары 1968-жылы, "Шайтандардын башаты" (англ. The Mother of All Demos) аттуу бетачарына көрсөтүлгөн. Адам аракетинин ички ылдамдыгы экспоненттик болгондугун далилдеген мыйзам Энгельбарт атынан коюлган.

1950-жылдардын башталышында, NASA Ames изилдөө борборундагы кызмат сыяктуу бир "туруктуу ишке ээ болуу" ордуна окумуштуу дүйнөнү жакшыртуу идеясына ыкылас койгон. Дүйнөлүк маселелер көбөйүп, дүйнөнү жакшыртуу боюнча бир топ адамдын көзөмөлү керек болгонун билдирген, маселе чечүүнүн эң эффетивдүү ыкмасы болуп адамдын акыл-эсинин өсүүсү жана бириктешкен чалгын ыкмалардын иштеп чыгаруу болгондугун айткан. Энгельбарт боюнча, мурун автоматташтыруунун аспабы болгон компүтер, ушул сыяктуу маселелерди чечүүчү келечектеги эстүү адамдардын негизги куралы болгон. Окумуштуу дүйнөдө болгон орчундуу жана татаал маселелер менен күрөшүүгө жардам берүүчү компүтер жана компүтердик тармактардын колдонуу жана иштеп чыгаруунун жолун жолдогон үнү бар жактоочусу болгон. Энгельбарт өзүнүн лабораториясында бир канча ишти уюштуруу мыйзамдарын киргизген, аларды окумуштуу "баштапкы жүктөлүү" деп атаган. Окумуштуунун ишеними боюнча, жумушчулар өз убакыттарын "improving their tools for improving their tools" (кырг. өз аспапарын жакшыртышса өз аспаптары жакшырат) ынанымы боюнча колдонсо бул прогресстин өсүүшүнүн ылдамдуу темптерине алып келет.

Өмүр таржымалы[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Илимий ишмердиги[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Сыйлыктары[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Шилтемелер[түзөтүү | булагын түзөтүү]