Жусуп Баласагын
| Жусуп Баласагын | |
| Туулган датасы: |
1016 - 1017-жж. |
|---|---|
| Туулган жери: | |
| Өлгөн датасы: |
1075 - жыл |
| Өлгөн жери: |
Кашкар шаары |
| Букаралык: | |
| Ишмердүүлүгү: |
акын, ойчул |
| Жанр: | |
| Чыгармаларынын тилдери: | |
Жусуп Баласагын Хасс Хажиб — Карахан доордыгы акыны, ойчулу, жазуучусу.
Караханиддер мамлекетинин борборунда Баласагун шаарында атактуу жана бай үй-бүлөдө туулган. Турмушу тууралуу көп маалымат сакталган эмес. Философия, математика, дары-дармек, астрономия, астрология, көркөм өнөр, адабият, тил илими жана башка илимий тилдерде окуган, жазгандарга үлгү кылып өз китебин жазып баштаган жана дүйнөлүк адабият, маданиятка Кутадгу билиг (Кут алчу билим, же Куттуу билим) аркылуу таанылган.
Жусуп Баласагын бул поэманы хижрий жыл санагы боюнча 462-жылы, (1070-жылы) жазып бүтүргөн. Дастан «Хандардын ханы» Карахан мамлекеттин негиздѳѳчүсү (942 - 1210) Сулайман Арслан-ханга (908 - 955) тартууланган. Ошол себептен Жусуп Баласагынга "чыныгы хажиб" - же "чыныгы адис" деген наам берилип, "башкы кеӊешчи" кызматына дайындалган.
Интернеттеги шилтемелер
- "Куттуу билим" дастаны (кыргыз тилинде) Archived 2016-10-19 at the Wayback Machine
- Жусуп Баласагын. Кыргыз поэзиясынын антологиясы. 1 том. Archived 2012-02-05 at the Wayback Machine
- Абдыразаков А. "Жусуп Баласагындын «Кутадгу билиг» дастаны жана ислам дини" Archived 2016-03-05 at the Wayback Machine
Колдонулган адабият
- Урстанбеков Б.У., Чороев Т.К. Кыргыз тарыхы: Кыскача энциклопедиялык сөздүк: Мектеп окуучулары үчүн. – Фрунзе: Кыргыз Совет Энциклопедиясынын Башкы Редакциясы, 1990. 113 б. ISBN 5-89750-028-2
- Кыргыз Совет Энциклопедиясы: 6 томдук/ Башкы редактор Орузбаева Б. Ө./ - Ф.: Кыргыз Совет Энциклопедиясынын башкы редакциясы, 1979. Т.4. 155-157 бб.