Польшанын административдик-аймактык түзүлүшү

Польшанын административдик түзүлүшү үч деңгээлдүү: өлкө воеводалыктарга (пол. województwo), воеводалыктар поветтерге (пол. powiat), поветтер гминдерге (пол. gmina) бөлүнөт. 1999-жылы жаңы административдик бөлүнүш киргизилген. 2019-жылга карата Польшада 16 воеводство, 379 повет (65 шаардык + 314 айылдык) жана 2479 гминасы (306 шаардык + 602 айылдык-шаардык + 1571 айылдык) бар. Мурдагы административдик реформа 1975-жылы 1-июнда жүргүзүлүп, анда өлкө воеводстволорго (49) жана коммуналарга

Тарыхы[түзөтүү | булагын түзөтүү]

1946-жылы согуштан кийинки биринчи административдик бөлүнүү болуп, 14 воеводство жана 2 ири шаар (өз алдынча бирдик катары) пайда болгон: мамлекеттин борбору Варшава жана Лодзь. Воеводстволор 299 поветке, анын ичинде 29 шаардыктарга бөлүнгөн. Поветтер коммуналарга (гминага) бөлүнгөн, алардын саны 3000ден ашкан.

Эң чоңу Познань (Poznańskie) - 39,2 миң км², эң кичинеси - Гданьск (Gdańskie) - 10,7 миң км².

Калкынын көбү Силезия (Śląskie) - 2,823 миллион киши, эң кичинеси - Ольштын (Olsztyńskie) - 352 миң адам.

1950-жылы борборлору Кошалинде, Желона Гурада жана Ополеде болгон 3 жаңы воеводство пайда болгон. Бул административдик бөлүштүрүү 1975-жылдын 31-майына чейин дээрлик өзгөрүлбөстөн калган.

1975-жылдын 1-июнунда райондор жоюлуп, административдик структура уч ярустуудан эки ярустууга айланган. 49 воеводство, анын ичинде агломерацияларда 3 воеводство түзүлгөн: Варшавада (Warszawa), Лодзда (Łódź) жана Краковдо (Kraków). Минималдуу административдик бирдиктер 2345 гмин жана 814 шаар, ал тургай айрым ири шаарлардын айрым райондору болгон.

1999-жылдын 1-январынан тарта кайрадан воеводалыктарга, повяттарга жана гминаларга негизделген үч баскычтуу жаңы административдик-аймактык бөлүнүш күчүнө кирди. 1999-жылдын декабрынын аягында Польшада 38 миллион 654 миңге жакын адам жашаган. Калктын орточо жыштыгы 1 км² жерге 124 адамды түздү.

Воеводалыктар[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Воеводалыгы	Коду	Поветтер	Аянты^[1], км²	Калкы^[2], адам (2016)	Калктын жыштыгы адам/км²	Акимий борбору	Расмиий сайты
Мазовия (пол. Mazowieckie)	PL-MZ	42	35 558,47	5 349 114	150,43	Варшава (пол. Warszawa)	[1]
Төмөн Силезия (пол. Dolnośląskie)	PL-DS	29	19 946,70	2 904 198	145,59	Вроцлав (пол. Wrocław)	[2]
Куявия-Померания (пол. Kujawsko-Pomorskie)	PL-KP	23	17 971,34	2 086 210	116,08	Быдгощ (пол. Bydgoszcz) Торунь (пол. Toruń)	[3]
Люблин (пол. Lubelskie)	PL-LU	24	25 122,46	2 139 726	85,17	Люблин (пол. Lublin)	[4] Archived 2011-07-22 at the Wayback Machine
Любуш (пол. Lubuskie)	PL-LB	14	13 987,93	1 018 084	72,78	Желона Гура (воеводалыктын сейминин орду) (пол. Zielona Góra) Гожув Велкопольски (пол. Gorzów Wielkopolski)	[5]
Лож (пол. Łódzkie)	PL-LD	24	18 218,95	2 493 603	136,86	Лож (пол. Łódź)	[6]
Кичи Польша (пол. Małopolskie)	PL-MA	22	15 182,79	3 372 618	222,13	Краков (пол. Kraków)	[7]
Ополе (пол. Opolskie)	PL-OP	12	9 411,87	996 011	105,82	Ополе (пол. Opole)	[8]
Подкарпатье (пол. Podkarpackie)	PL-PK	25	17 845,76	2 127 657	119,22	Жешув (пол. Rzeszów)	[9]
Подляшье (пол. Podlaskie)	PL-PD	17	20 187,02	1 188 800	58,88	Белосток (пол. Białystok)	[10]
Померания (пол. Pomorskie)	PL-PM	20	18 310,34	2 307 710	126,03	Гданьск (пол. Gdańsk)	[11]
Ыйык Чырым (пол. Świętokrzyskie)	PL-SK	14	11 710,50	1 257 179	107,35	Келце (пол. Kielce)	[12]
Силезия (пол. Śląskie)	PL-SL	36	12 333,09	4 570 849	370,61	Катовице (пол. Katowice)	[13]
Улуу Польша (пол. Wielkopolskie)	PL-WP	35	29 826,50	3 475 323	116,51	Познань (пол. Poznań)	[14]
Вармия-Мазурия (пол. Warmińsko-Mazurskie)	PL-WN	21	24 173,47	1 439 675	59,55	Ольштын (пол. Olsztyn)	[15]
Батыш Померания (пол. Zachodniopomorskie)	PL-ZP	21	22 892,48	1 710 482	74,71	Шчечин (пол. Szczecin)	[16]
Польша Республикасы (пол. Rzeczpospolita Polska)	PL	379	312 679,4	38 525 670	123,21	Варшава (пол. Warszawa)	[17]