Талас (шаар)

Отурукташкан жай Талас орус. Талас Герб Өлкө КыргызстанКыргызстан Статус Облустук денгээлдеги шаар Облус Талас облусуТалас облусу Координаттар 42°31′N 72°14′E Мэр Джумаев Эрмат Джумаевич Тарыхы жана Географиясы Негизделген күнү 1877 Мурунку аталышы Дмитриевка Убакыт аралыгы UTC+6 Калкы Калкы 32886 адам (2009) Сандык идентификаторлор Телефон коду +996 3422 Расмий сайты http://talasmeria.kg/ Калып:Ref-Кыргыз

Талас районундагы Манас Ордо.

Талас — Кыргызстандын түндүк-батыш тарабынан орун алган шаар. Батыш тарыхы Кыргыз кыркка, түндүгү – Талас Ала-Тоосу менен чектелет. Азыркы Талас шаарынын орду ХХ-кылымда ыйык жер катары саналган күлкүлдөгөн саз, чытырман токойлуу, каз өрдөккө бай жер болуптур.

1877-ж Талас өрөөнүнө ар тараптан көчүп келе баштаган, 1879-жылы Ак-Чий аталып ал жерде 67-киши жашаары катталган. 1889-жылы Ак-Чийде бир гана башталгыч класстык сабатсыздыкты жоюу мектеби болгон,бул мектепте чиркөө кызматкерлери дин төбөлдөрү бар эле. 1891-ж дин кызматкерлери Ивандын боюнча Ак-Чий кыштагы Дмитрий Домалиндин арбагына багышталып, ыйык Дмитрийдин ысымы аталып Ак-Чий аты өчөт да, Дмитревка кыштагы аталат. Дмитревка кыштагы акырындап Талас өрөөнүндөгү соода борборуну айланып баштайт. Кыштакта Талас аймагындагы эң чон базар иштеген. Соода менен бирге асыл тукум жылкы өлтүрүү, бал салуу оору өнүккөн. Совет бийлигин ортолуу менен 1928-ж жылкы өлтүрүү борборлуу Дмитревнодон Талды-Булакка көчүрүлөт. Улуу Ата Мекендик согуш жылдары Талас өрөөнүндө 1000 адам майданга өрттөлгөн.Улуу Ата Мекендик согуш жылдарында фронтко дайындалган кийим тигүүчү,бут кийим тигүүчү фабрикасы курулат. 1944-жылы Талас айлаты тегизделип, 1944-ж 22-июнда кыштагы Талас шаары деп аталган. Ошентип 1974-ж шаардыктардын саны 22 миңге жеркен. Ал эми 1990-ж Талас шаарынын калкы 34 миңдеги айыл болгон. Советтер Союзу кулап, Кыргыз Республикасы эгемендүүлүккө ээ болгондон кийин Талас шаарындын демографиялык жана социалдык-экономикалык абалы дагы өзгөргөн. Азыркы күндө Талас шаарында тогуз мектеп, көптөгөн ар тараптуу окуу жайлар бар. Талас шаары ошондуктан Талас-Куттуу өрөөндүү ордо шаары деп төмөнку ыр саптары менен толукталат.

Жерибиз Талас, дилибиз Манас

Талас өрөөнү Манас атабыз менен деген кут конгон өрөөн болуп эсептелет. А түгүл Талас кут өрөөндүү ордо шаар жөнүндө төмөндөгүдөй саптары айтылат.
Алмашпас жакын Таласым
Алмашпас мүмкүн абасын
Күн нуру менен чагылган
Күнөстүү менин Таласым
Арбагы колдоп Манастын
Алгалап алга барасың
Түлдогон уя көк күмүш
Гүл жыттуу жерсин Таласым
Бул ыр саптары сыяктуу Талас эң жаш, эң кооз шаарынын бири. Анын сыңарындай Талас шаарыбыздын тарыхы татаал жолду басып өткөн.

Улуттар

• Кыргыз-88.9%
• Орус-6.6%
• Өзбек-1.3%
• Украин-0.7%
• Немис-0.6%
• Түрк-0.5%
• Казак-0.5%

Аба-ырайы

Аба ырайы континенталдык, кургагчыл. Эң бийик ортоайлык температура июль айында болот +30, эң төмөнкү ортоайлык температура январь айында болот -9,6. Жылдык жаан чачымдым көлөмү 300-400 мм. болот.

Интернеттеги шилтемелер

https://www.facebook.com/talasmeria.kg/?ref=pages_you_manage

https://www.instagram.com/meria.talas/