Тив (тил)
Тив тили бенуэ-конго уясынын тивоид тобуна кирет.
Бул Нигериядагы он эң көп сүйлөгөн тилдердин бири (Бенуэ жана Плато штаттарынын расмий тили). Тив тили Бенуэ дарыясынын орто агымынан түштүк-чыгышта Камерун менен чектеш аймактарга чейинки аймакты камтыйт.
Сүйлөгөндөрдүн саны 2,2 млн адам (1991).
Эки диалекттик топко бөлүнөт.
Биринчисине балегете жана бату кирет. Экинчисине: або, бечеве, битаре.
| Расмий аталышы: |
Тив |
|---|---|
| Өлкөлөр: | |
| Расмий статусу: |
Бенуэ жана Плато штаттары |
| Колдонгондордун жалпы саны: |
2,2 млн (1991) |
| Классификациясы | |
| Түрмөгү: | |
| |
| Жазылышы: | |
| Тилдер коду | |
| ISO 639-1: |
— |
| ISO 639-2: |
— |
| ISO 639-3: |
— |
Тилдин мүнөздөмөсү
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Тив тилинде үч семантикалык тон бар - жогорку, орто, төмөнкү жана алардын комбинациялар.
Вокализм 8 фонеманы камтыйт: алдыңкы катар (i, e, ɛ), ортоңку катар (i, a) жана арткы катар (o, ɔ , u). Узун үндүүлөр эки кыска жана фонематикалык үндөрдүн биригишинен пайда болгон. статусу жок.
Консонантизмде 27 фонема бар, пайда болгон жери боюнча 8 катарга бөлүнөт, анын ичинде лабиовелярдык жана глотталдык.
Зат атоочтордун 11 номиналдык класстары конкреттүү аффикстер менен мүнөздөлөт, көптүк сан атоочтун башка келишимдик класска өтүшү менен туюнтулган.
Сын атооч суффикс (кээде префикс) бар зат атооч менен макулдашат.
Локативде (предлог менен жана предлогсуз) адатта класстык көрсөткүч болбойт, тон өзгөрөт.
Этиштин жакталышы чагына жараша интонацияланган субъективдүү ат атоочтордун жардамы менен ишке ашырылат.
Азыркы жагдай
[түзөтүү | булагын түзөтүү]20-кылымдын башынан бери тив тилинде китептер басылып, радио программалары уктурула баштаган. Билим башталгыч мектепте жүргүзүлөт. Жазуусу латын алфавиттин негизинде.
Булактар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- https://bigenc.ru/linguistics/text/4191328 Archived 2022-09-13 at the Wayback Machine