Түндүк Эңилчек мөңгүсү

Түндүк Эңилчек мөңгүсү — Борбордук Теңир-Тоодогу өрөөн тибиндеги мөңгү.

Кантеңир тоо тоомунда. Уз. 34,9 км, туурасы 1,5–2 км, аянты 202,9 км², орт. калыңдыгы 200–300 м. Жалпы аянтынын 161,3 км² кар топтолуучу фирн, 41,6 км² абляция облусуна таандык. Абляция облусунун 15,5 км² аянты мореналар м-н капталган. Меридиан кырка тоосунун батыш капталынан башталып, Мерцбахер көлүнө чейин созулат. Бири бирине жарыш жаткан Теңир-Тоо (түш.) ж-а Сарыжаз (түн.) кырка тоолорунун арасындагы кууш өрөөндү ээлейт. Т. Э. м. бутактап кеткен өрөөн тибиндеги мөңгү. Анын системасына 34 мөңгү кирет, алардын 24ү Теңир-Тоодон, 10у Сарыжаз кырка тоосунан башталат. Мөңгүнүн башы деңиз деңг. 6274 м, этеги 3340 м бийиктикте жатат. Кар чегинин орт. бийикт. 4300 м, эң бийиги 4450 м, жапызы 3900 м. Теңдештик балансасы терс маанилүү болгондуктан этеги Түштүк Эңилчек мөңгүсүнөн ажырап, өз өрөөнү м-н артка чегинүүдө. Өрөөндүн оозун Түштүк Эңилчек мөңгүсүнүн музу бөгөп тургандыктан, бошогон оёңдон Мерцбахер көлү пайда болгон. Көл чанагы деңиз деңг. 3304 м бийиктикте жатат. Байламтасы мөңгү м-н тосулуп, андан омурулуп кулап түшкөн чакан айсбергдер көл үстүндө калкып жүрөт. Мөңгүнүн эриген суулары жайкысын көлдө топтолуп, жылына бир жолу сел болуп (көл бузулганда) агып чыгат.

Колдонулган адабияттар

• Кыргызстандын географиясы. Бишкек: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2004, s. 71–72. ISBN 9967-14-006-2