Флебит
Флебит (байыркы грек тилинен φλέψ, илик жөндөмөдө φλεβός — вена) — көбүнчө буттарда пайда болгон венанын сезгениши. Көбүнчө үстүртөн тамырларда байкалат. Флебит көбүнчө трамбоз менен бирге пайда болуп, андан кийин тромбофлебит же үстүртөн тромбофлебит деп аталат. Терең тамыр тромбозунан айырмаланып, үстүртөн тромбофлебиттин уйуп калган бөлүктөрдүн өпкөгө жеткирилишинин ыктымалдыгы өтө төмөн.
Белгилери
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- Териде кызыл из жана шишик пайда болот
- Вена ооруйт жана Лене ысыйт
- Венанын үстүндөгү май клетчатка катууланат
Адатта, теринин үстүңкү кан тамырлары бойунча жумшак кызыл жердин жай башталышы байкалат. Узун, ичке кызыл жер сезгенүү үстүртөн венадан кийин сезилиши мүмкүн. Бул жер катуу, жылуу жана жумшак сезилиши мүмкүн. Венан айланасындагы тери кычышып, шишип кетиши мүмкүн. Бул жер кагып же күйүп башташы мүмкүн. Бутту ылдыйдаганда, айрыкча, биринчи жолу эртең менен төшөктөн турганда, белгилер күчөп кетиши мүмкүн.
Көбүнчө бутта болуп, жугуштуу оорулардын, жараатка инфекция түшүүнүн, абцесстин, флегмонанын кабылдоосу катары жана төрөттөн кийин болушу мүмкүн (Төрөттөн кийинки оорулар). Флебиттин козгогучу ар кандай микроорганизмдер, көбүнчө стрептококктор болушат. Флебит демейде тромбоз менен коштолуп, тромбофлебитке алып келет. Катуу кармаган жана өнөкөт түрү бар. Катуу кармаган үстүртөн флебитте венанын үстүндөгү май клетчатка катууланат, кээде териде кызыл из пайда болот, дене көбүнчө ысыйт, жалпы абал начарлайт. Өнөкөт флебит көпкө созулуп, мезгили менен кайталанып турат. Терең веналардын флебитинде вена ооруйт жана дене ысыйт, ал эми көзгө көрүнгөн белгилер анча байкалбайт. Врач гана диагнозун коюп, дарылайт. Флебит менен жабыркаган бутту тынч абалда кармоо керек.
Алдын алууда терини, айрыкча бутту таза күтүү, майда жарааттарды жана ириңдүү ооруларды убагында дарылоо чоң мааниге ээ.
Колдонулган адабият
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Кыргыз Совет Энциклопедиясынын Башкы редакциясы. «Ден - соолук» Медициналык энциклопедия. - Ф.:1991, ISBN 5-89750-008-8