Акапелла
Акапелла ( итал. a cappella, " капелладагыдай ") - аспаптын коштоосуз аткарылуучу көп үндүү вокалдык чыгарма. "Акапелла" термини алгач Ренессанс полифониясы менен концерттик барокко стилин айырмалоо үчүн арналган. 19-кылымда Ренессанс полифониясына болгон кызыгуунун кайра жаралышы, вокалдык партиялар көбүнчө аспапчылар тарабынан эки эселенгендигин билбегендиктен улам, терминдин аспаптык коштоосуз вокалдык музыка деген мааниге келишине алып келди.
Мүнөздөмө
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Бул термин 17-кылымдын аягында пайда болгон жана адатта Римдеги Сикстин капелласында папалык сыйынуу практикасы менен байланыштырышат. Кеңири мааниде акапелла аспаптык коштоосуз ар кандай вокалдык музыканы (солист, вокалдык ансамбль, хор жана вокалдык ансамблдердин айкалыштары) ырдоону билдирет.
Акапелла ырдоо стили светтик ырдоодо да Ренессанс композиторлору, анын ичинде мадригалдар тарабынан иштелип чыккан.
Профессионал хор искусствосунун стили катары акапелла ырдоо орто кылымдын аягында культтук полифонияда аныкталып, голланд мектебинин чеберлеринин арасында туу чокусуна жетип, Рим мектебинде (Палестрина, Беневоли, Скарлатти ) классикалык көрүнүшкө ээ болгон. Белгилей кетсек, 17-18-кылымдарда капелла ырдоо (өзгөчө секулярдык) жеке аспаптардын же жалпы басстын коштоосунда болушу мүмкүн; андан кийин аспаптын коштоосуз аткаруу кайра баалана баштады.