Аскетизм: нускалардын айырмасы
м Bot: Migrating 45 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q179807 (translate me) |
No edit summary |
||
| 1-сап: | 1-сап: | ||
'''Аскетизм''' (гр. asкetes - көнүгүү) - өз эрки м-н күнүмдүк турмуш жыргалчылыктарынан баш тартуу же ашкере чектөө м-н такыба жашоо. Аскетизм термини алгач атлеттердин спорттук көнүгүүлөрүн билдирсе, кийинчерээк бир катар [[диний]] ж-а [[Философия|философиялык]] агымдардын [[Концепция|концепцияларынын]] негизи болуп, ар кандай түрдө кездешет: тамак-ашты чектөө ([[орозо]], пост ж. б.), [[үй-бүлө]] куруудан баш тартуу, так өтүү, целибат, жакырчылык, дербишчилик, өз денесине залал келтирүү ж. б. Алгачкы коомдо эле табияттан тышкары күчтөр, арбактар м-н байланыш түзүү үчүн [[Бакшы|бакшылар]] тамак-аш, уйкудан ж. б. өздөрүн чектеп даярдык көргөн. Аскетизм айрым философиялык мектептерге (мисалы, [[киниктер]]) ж-а [[Дин|диндерге]] ([[христианчылык]], индуизм ж-а [[ислам]]) мүнөздүү. Муктаждыктардан бошонууга, [[экстаз]] абалында «табигаттан тышкары жөндөмдүүлүккө» жетишүү ([[йога]]), Христос чеккен «азапка» ортоктош болуу сыяктуу ар кандай аракеттер аскетизмдин тышкы ж-а түпкү максаты болушу мүмкүн. Аскетизмдин олуттуу жүйөлөрүнүн бири катары (бай төбөлдөр үчүн) коомдук артыкчылыктардан пайдалануудан өз ыктыяры м-н баш тартуу эсептелет. |
|||
'''Аскетизм''' ([[Грек тили|грек]]. aske – көнүгүү машыгуу) – |
|||
# Ар түрдүү мелдештерге (Мисалы: [[Спорт|спорттук]]) катышууга даярдануу; |
|||
# Материалдык дүйнөнү жерүүчүлүк, турмуш жыргалчылыгынан баш тартып, такыба жашоо, сопучулук. |
|||
Туура эмес жүрүм-турумдарга, кемчиликтерге каршы күрөшүү жана жакшы турмушка, жакшылык кылууга умтулуу. Аскетизм [[Стоиктер|стоиктердин]] философиясына мүнөздүү болгон, кийинчерээк аны [[апостол]] Павел кеңири жайылткан. Адамдардын сезиминдеги умтулууларды, каалоолорду, ырахаттанууларды басуу, чектөө монахтардын, «Аскетизмдердин», [[Христианчылык|христиандык]] Аскетизмдин башкы максаты болгон. |
|||
[[Дин|Диний]] Аскетизмден бошотулган энергияны кесиптик эмгекте колдонууну Макс Вебер ички дүйнөнүн Аскетизм деп эсептеген. |
|||
== Колдонулган адабияттар == |
|||
*[[Философия: энциклопедиялык окуу куралы]]/Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору.-Б.: 2004, ISBN 9967-14-020-8 |
|||
[[Категория:Философия]] |
[[Категория:Философия]] |
||
6 июнь 2015, саат 03:44 учурдагы соңку нуска
Аскетизм (гр. asкetes - көнүгүү) - өз эрки м-н күнүмдүк турмуш жыргалчылыктарынан баш тартуу же ашкере чектөө м-н такыба жашоо. Аскетизм термини алгач атлеттердин спорттук көнүгүүлөрүн билдирсе, кийинчерээк бир катар диний ж-а философиялык агымдардын концепцияларынын негизи болуп, ар кандай түрдө кездешет: тамак-ашты чектөө (орозо, пост ж. б.), үй-бүлө куруудан баш тартуу, так өтүү, целибат, жакырчылык, дербишчилик, өз денесине залал келтирүү ж. б. Алгачкы коомдо эле табияттан тышкары күчтөр, арбактар м-н байланыш түзүү үчүн бакшылар тамак-аш, уйкудан ж. б. өздөрүн чектеп даярдык көргөн. Аскетизм айрым философиялык мектептерге (мисалы, киниктер) ж-а диндерге (христианчылык, индуизм ж-а ислам) мүнөздүү. Муктаждыктардан бошонууга, экстаз абалында «табигаттан тышкары жөндөмдүүлүккө» жетишүү (йога), Христос чеккен «азапка» ортоктош болуу сыяктуу ар кандай аракеттер аскетизмдин тышкы ж-а түпкү максаты болушу мүмкүн. Аскетизмдин олуттуу жүйөлөрүнүн бири катары (бай төбөлдөр үчүн) коомдук артыкчылыктардан пайдалануудан өз ыктыяры м-н баш тартуу эсептелет.