Иосиф Сталин

Википедия дан
Иосиф Сталин, 1-август 1945-ж

Иосиф Виссарионович Сталин — Мурдагы Советтер Союзунун Коммунисттик партиясынын жетекчи ишмерлеринин бири. Көптөгөн бейкүнөө адамдарды өлүм жазасына өкүм кылды, миллиондогон украиндерди, казактарды жана башка элдерди ачкачылыкка салды, ошондой эле экинчи дүйнөлүк согушту жоготкон жана баштаган.

Өмүр баяны[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Иосиф 1879-жылы 21-декабрда Тифлис губерниясынын Гори шаарында туулган. 1894-жылы Горидеги дин окуу жайын бүтүрүп, Тифлис правослазие семинариясына кирген. Ал жердеги марксчылардын таасири менен революциячыл кыймылга аралашып, жашырын ийримдерде марксылк адабияттар менен тааныша баштаган. 1899-жылы революциялык иштери үчүн семинариядан куулгандан кийин жашырын абалга өтүп, революциялык илимди кесип кылып алып, Октябрь революциясын даярдоого жана ишке ашырууга активдүү катышып, Борбордук Комиссиянын Саясий бюросунун куралдуу көтөрүлүшкө жетекчилик кылып, Петроград Аскердик революциялык комитетинин мүчөлүгүнө кирген. Ал 1953-жылы 5-мартта дүйнөдөн кайткан.

Бизге - саясатчылардын кереги жок, аткаруучулар керек. Социализимге - жакындаган сайын душмандардын каршылыгы күчөп, күрөш курчуйт. Бир - жолу кабыл алынган чечимди өзгөртпөш керек. Сиздин - жоро-жолдошторуңуз эле көп экен. Жамандан - жаан жасаса болот. Өткөн - иш бир кудайга таандык. Көрүстөндө - гана талаш-тартыш болбойт. Калпка - муюп, чындыкка ишенишпейт. Кагылышта - канөлөт. Душмандарды - өз жеринде талкалаш керек. Депутат - элдин кызматчысы. Большевиктер - ала албас чеп жок. Кадрлар - баарын чечет. Техника - баарын чечет. Түшүм болсо - эгин болот. Тушум болбосо, эгин болбойт.

Ал тууралуу ар кыл баалар[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Шолохов: «Күлө багып караганы менен, көзү жолборс Бухарин: «Маркстан окуган Чынгыз-хан". Кретинский: «Жолборс көзүү бул адам далай кайгыны билет" Симонов: «Сталин саясий гроссмейстер болгон». Черчилль: «Сталин эң ири саясатчы». Твардовский: «Ал улуу бирок, коркунучтуу киши>. Адатта И. В. Сталин кимдир-бирөө жазаланган кагаздарды жетекчилерге жүктөп койчу экен.

Ага болгон мүнөздөмө[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Жемелев: Рокоссовский түрмөдөн бошоп, 1941-жылы дивизияга командир болуп жүргөндө, ага чоң кызмат сунуш кылмак болуп, фронттон чакыртат. - Германиянын согуштук доктринасын жакшы билесизби? - Жок, жолдош Сталин. - Герман армиясынын түзүлүшү менен курал-жарагынчы? - Жок, жолдош Сталин. Акыркы жылдары түрмөдө олтурдум да. - Кан күйүп жатса түрмөдө отуруп алганын карап кой! деген экен.

Сыйлыктары жана наамдары[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Иосиф Сталинге Соцалисттик Эмгектин Баатыры (1930), Советтер Союзунун Маршалы (1943[1]), Советтер Союзунун Генералиссуму деген наам берилген. 1-даражадагы Суворов ордендери жана медалдар менен сыйланган.

Адабият[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Борев Ю. Б. Сталин жөнүндө икая / Котор.: С. Наматбаев. -Б.: Мектеп, 1991. -336 б. Сактанов К. Сталин. -Б., 1992. -88 б.; Жуков Г. К. Сталин жөнүндө. Тагдырлар: Илимий-таанып билүү китеби. - Ф., 1990. -Б. 5-18; Сталинизм «Триумф жана трагедия» китебинин кыскартылган вариантынан / 9-февр; Сталин (Жугашвили). И. В. // Кыргыз Совет Энциклопедиясы.

Интернеттеги шилтемлер[түзөтүү | булагын түзөтүү]

  1. Указ Президиума Верховного Совета СССР «О присвоении Верховному Главнокомандующему Вооружёнными силами СССР Сталину И. В. военного звания Маршала Советского Союза» от 6 марта 1943 года // Ведомости Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик : газета. — 1943. — 6 марта (№ 11 (217)). — С. 1