Мазмунга өтүү

Абхаздар

Википедия дан

Абхаздар (абх. аԥсуаа) - Грузиядагы Абхазия жумуриятынын жергиликтүү эли. Алардын бир бөлүгү Ажарияда да жашайт. Абхаз тилинде сүйлөшөт.

Аԥсуаа

Мамлекеттер жана аймактар

Бардыгы: 600 000 ден 1 325 000 ге чейин (Абазиндер менен кошо санаса)
Түркия Түркия: 300 000 — 1 200 000
 Абхазия: 122 069 (2011)[1]
 Орусия: 11 249 (2010)
Сирия: 5 200 — 75 000

Тили

Абхаз тили

Дини

Православие

Кирет

Абхаз негрлери

Тууган элдер

абазиндер, адыгэлер, убыхтар

Мамлекеттүүлүгү

СС Абхазия Республикасы (1921-1931)
Абхаз АССРи (1931-1992)
Абхазия АР (1992-учурда)
 Абхазия (1992-учурда)

Мурдагы СССРде Алардын саны 83 миң киши болгон (1970).

В. з. ч. 11-кылымдагы ассириялык маалыматтарга, 1-2-кылымдагы авторлордун эскерүүлөрүнө караганда, Алардын ата-бабалары Кавказдын Кара деңиз жээгинде жашаган эң байыркы элдерге кирет.

Мурда 'А. гудаут жебзыб, абжуй, самурзакан деген үч террялык группага бөлүнгөн, азыр ал айырмалар "жоюлуп келе жатат.

Алардын арасында православие (6-к-дан баштап) жана ислам динине (15-кылымдан баштап) ишенгендер бар. Абхазия Грузиянын курамында (эл аралык де-юре макамы боюнча).

1991-жылы СССР ойрон болгон соң, абхаз диаспорасы менен Абхазиянын калкынын карым-катнаштары ээн-эркин жүрүүдө.

2008-жылкы кыска мөөнөттүк Орусия-Грузия согушунан кийин Абхазия өзүн Грузиядан эгемен өлкө деп жарыялады, бирок анын эгемендигин Орусиядан тышкары 1 өлкө гана таанып келет.

Музыкалык фольклор

[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Азыркы Абхазиянын картасы

Абхаз калк музыкасы адыг жана грузин элдериникине окшош.

Абхаздар да нарт дастандарын айтышат.

Кыскача адабият

[түзөтүү | булагын түзөтүү]
  • Инал-ипа Ш. Д. Абхазы. Сухуми, 1965.
  • Хашба М. Абхазские народные музыкальные инструменты. Сухуми, 1967.
  • Хашба М. Жанры абхазской народной музыки. Сухуми, 1983.
  • Hewitt B.G. (ed.). The Abkhazians. A Handbook. London: Curzon Press, 1999.

Интернеттеги шилтемелер

[түзөтүү | булагын түзөтүү]
  1. http://abkhazeti.info/abkhazia/2011/1325123334.php