Кимберли Креншоу
| Кимберли Уильямс Креншоу | |
| англ. Kimberlé Williams Crenshaw | |
.jpg) | |
| Ишмердүүлүк тармагы: | |
|---|---|
| Туулган датасы: | |
| Туулган жери: | |
| Жарандыгы: | |
Кимберли Уильямс Креншоу (англ. Kimberlé Williams Crenshaw, 1959-жылы 5-майда туулган) — америкалык жарандык укук коргоочу жана Талса расасынын кыргынын андан ары изилдөө жана иликтөө үчүн критикалык раса теориясын объектив катары колдонгон алдыңкы окумуштуу. Ал UCLA Мыйзам мектебинин жана Колумбия Укук мектебинин профессору, ал жерде расалык жана гендердик маселелер боюнча адистешкен[1].
Креншоу кайчылаш же кесилишкен социалдык иденттүүлүктөрдүн, өзгөчө азчылыктардын иденттүүлүгүнүн эзүү, үстөмдүк же дискриминация системалары жана структуралары менен кандай байланышы бар экенин изилдөөчү кесилиштер (интерсекционалдык) теориясын киргизүү жана өнүктүрүү менен белгилүү [2]. Анын иши андан ары кеңейип, кесилиш теориясына тиешелүү суб-категория болгон интерсекционалдык феминизмди камтыйт. Интерсекционалдык феминизм аялдардын этникалык, сексуалдык жана экономикалык тек-жайынан улам туш болгон кысым жана дискриминациянын бири-бирин кайталаган системаларын изилдейт .
Кыскача өмүр таржымалы[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Креншоу 1959-жылдын 5-майында Огайо штатынын Кантон шаарында[3] ата-энеси Мариан жана Уолтер Кларенс Креншоу кичүүсүнүн үй-бүлөсүндө төрөлгөн[4]. Креншоунун ата-энеси аны кичинекей кезинен эле "дүйнөдө ошол күнү байкаган" "кызыктуу нерселерди" талкуулоого үндөшкөн." Бул алгачкы машыгуулары кийинчерээк анын жашоосунда кесип тандоосунун негизи болуп калат[5].
Ал Кантон Маккинли орто мектебинде окуган. Ал 1981-жылы Корнелл Университетинен [6]мамлекеттик жана Африкалык изилдөөлөр боюнча бакалавр даражасын алган, ал жерде ал Калем менен Канжар жогорку сыйлыктар коомунун мүчөсү болгон [7][8]. Ал 1984-жылы Гарвард Юридикалык Мектебинен юриспруденциянын доктору даражасын алган [9]. Ал эми 1985-жылы Висконсин университетинин юридикалык факультетинен Укук магистри даражасын алгын, ал жерде ал Уильям Х. Хасти Феллоу[10] жана Висконсин штатынын Жогорку сотунун судьясы Ширли Абрахамсондун юристтик клерки болгон [8][11][12].
Карьера[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Укук магистрин аяктагандан кийин Креншоу 1986-жылы Лос-Анжелестеги Калифорния университетинин укук факультетине кирген. Ал критикалык раса теориясы тармагынын негиздөөчүсү жана жарандык укуктар, расалык критикалык изилдөөлөр жана конституциялык укук боюнча лектор[6]. Калифорния университетинде, Лос-Анжелес юридикалык мектебинде ал жарандык укуктар жана башка курстарда расалык изилдөөлөр жана конституциялык укук боюнча сабак берет [13]. 1991 жана 1994-жылдары ал студенттерди тапшыруу менен жылдын профессору болуп шайланган[14]. 1995-жылы Креншоу Колумбия Укук мектебинин толук профессору болуп дайындалган, ал жерде 2011-жылы түзүлгөн Intersectionality & Social Policy Studies борборунун негиздөөчүсү жана директору [14] [15].
1991-жылы Креншоу АКШнын Сенатынын Жогорку сотунун судьясы Кларенс Томас үчүн ырастоо угууларында Анита Хиллдин өкүлү болгон юридикалык топко жардам берген[16].
1996-жылы Креншоу "структуралык теңсиздикти жоюу" жана "расалык адилеттүүлүктү, гендердик теңчиликти АКШда жана эл аралык деңгээлде бардык адам укуктарынын бөлүнбөстүгүн алга жылдыруу жана кеңейтүү" боюнча ой жүгүртүү борбору болгон Африкалык Америка Саясат Форумунун (AAPF) негиздөөчүсү жана аткаруучу директору болгон [17][18]. Форумдун миссиясы теңсиздикти жана дискриминацияны чечүүдө илимий изилдөөлөр менен коомдук талкуунун ортосунда көпүрө куруу болуп саналат.
2001-жылы, ал Бириккен Улуттар Уюмунун расизм боюнча Дүйнөлүк конференциясында расалык жана гендердик дискриминация боюнча жалпы макала жазган, WCAR Конференциясынын Декларациясына гендерди кошууга көмөктөшкөн, Улуттук Илим Фондунун аялдаргы карата зомбулукту изилдөө боюнча комитетинин мүчөсү болуп иштеген.
Креншоу 1992-1995-жылдары Аспен институтунун ички стратегиялык тобу [19], Аялдардын медиа демилгесини [20] мүчөсү жана NPRдин Tavis Smiley Show программасынын үзгүлтүксүз комментатору [21].
2020-жылы KU Leuvenдин ардактуу доктору наамын алган[22].
Креншоу бир нече китептерди жана макалаларды жазган жана жарыялоону улантууда[23] [24]. Креншоу 2025-жылдын декабрында "Жарыш жолу: бирдей мүмкүнчүлүктөрдүн мифи расалык адилеттикти кантип жеңет" (Лук Чарльз Харрис жана Джордж Липсиц менен бирге) кезектеги китебин чыгарат.
| Тышкы видеолор | |
|---|---|
 </img> Кимберле Креншоу - On Intersectionality - негизги баяндама - WOW 2016: Southbank Center [25]
|
Булактар[түзөтүү | булагын түзөтүү]
- ↑ Reunion Renews Commitment to William H. Hastie Fellowship Legacy | University of Wisconsin Law School.
- ↑ Ruparelia, Rakhi (2019) [2016]. "The Invisibility of Whiteness in the White Feminist Imagination". In Kirkland, Ewan. Shades of Whiteness. Leiden and Boston: Brill Publishers. pp. 77–89. doi:10.1163/9781848883833_008. ISBN 978-1-84888-383-3.
- ↑ AamnaMohdin Kimberlé Crenshaw: the woman who revolutionised feminism – and landed at the heart of the culture wars. The Guardian (November 12, 2020).
- ↑ Marian Williams Crenshaw. The Repository/The Independent (November 22, 2008).
- ↑ Meet Kimberlé Crenshaw, a Dr. John Hope Franklin Award Recipient. Diverse: Issues In Higher Education (7 Апрель 2020).
- ↑ 6.0 6.1 Race, gender scholar Crenshaw on campus Oct. 16-21
- ↑ Congratulations!.
- ↑ 8.0 8.1 Kimberlé Crenshaw, Educator, and Author born (англисче).
- ↑ Kimberle W. Crenshaw.
- ↑ William H. Hastie Fellowship Program.
- ↑ Kimberlé Crenshaw, Educator, and Author born (англисче).
- ↑ Ring, D. A. (2011). Crenshaw, Kimberlé Williams 1959–. In M. Mazurkiewicz (Ed.), Contemporary Black Biography (Vol. 88, pp. 30-32). Gale.
- ↑ Courses Page. Текшерилген күнү 18 -декабрь (бештин айы) 2023. Түп булактан архивделген күнү 26 Апрель 2019.
- ↑ 14.0 14.1 Columbia University Record.
- ↑ UCLA and Columbia Law Professor Kimberlé Crenshaw to Receive 2016 Fellows Outstanding Scholar Award - American Bar Foundation.
- ↑ Where Are All the Black Feminists in Confirmation?.
- ↑ Our mission. Текшерилген күнү 18 -декабрь (бештин айы) 2023. Түп булактан архивделген күнү 1 -июль (теке) 2017.
- ↑ Poole, Shirley L. (2000). "Preface to "The Damnation of Women"". The Crisis 107 (6): 2. https://books.google.com/books?id=HUMEAAAAMBAJ. Retrieved March 10, 2016.
- ↑ FredKnubel Kimberle Crenshaw Named Professor at Columbia Law. Columbia University, Office of Public Information (September 16, 1995).
- ↑ Kimberle Crenshaw biography. Текшерилген күнү 18 -декабрь (бештин айы) 2023. Түп булактан архивделген күнү 28 -июль (теке) 2018.
- ↑ About the Tavis Smiley Show.
- ↑ Laudatio - Motivatio Kimberlé Crenshaw (нидерландча).
- ↑ Kimberle W. Crenshaw (англисче).
- ↑ Kimberle Williams Crenshaw (1959- ) (en-US).
- ↑ "Kimberlé Crenshaw - On Intersectionality - keynote - WOW 2016: Southbank Centre". Southbank Centre at YouTube. Archived from the original on June 10, 2016. Retrieved May 31, 2016.