Уран (планета)
Уран (.svg){kind=small}
) — Күн тутумундагы планета[1].
Зор планеталарга кирет. Диаметри бонча Жерден 4 эсе чоң. Көлөмү Жердин көлөмүнөн 61 эсе, массасы жер массасынан 14,56 эсе чоң. Ортодогу тыгыздыгы 1,58 г/см³. Ал Күндөн өтө алыс жайгашкан жана 19,2 астрономиялык бирдик аралыкка жакын орбита боюнча айланат.
Уран 84,015 жылда Күндү толук бир жолу айланат. Спектрдик жол менен анын планетасында молекулалуу суутектин жана метандын бар экендиги аныкталган. Уранды 1781-жылы кокусунан У.Гершель ачкан.
Урандын 27 табигый жандоочусу жана шакектер тутуму бар. Эң чоң 5 жандоочусу: Миранда, Ариэль, Умбриэль, Титания & Оберон.
Урандын кыймылы – башка планеталардан айырмаланып өз огунда айланганда капталынан жаткандай көрүнөт. Ошондуктан 84 жылда толук бир айланып чыкса уюлундагы уюлдук күн 42 жылга, аны менен алмашкан уюлдук түн да 42 жылга созулат.
Колдонулган адабияттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- Астрономия. Энциклопедиялык окуу куралы, 2004, Бишкек. Башкы редактор: Ү. Асанов. Жооптуу редактор: Э. Мамбетакунов
Күн тутуму | |
|---|---|
| Жылдыз жана планеталар | Күн • Меркурий • Чолпон • Жер (Ай) • Марс • Юпитер • Сатурн • Уран • Нептун |
| Кодоо (карлик) планеталар | Церера • Плутон • Хаумеа • Макемаке • Эрида • 90377 Седна • 90482 Орк • 50000 Квавар • Гун-гун • 307261 2002 MS4 |
