Карьяла (тарыхый аймак)
Карьяла (финче жана карелче Karjala. жана фин. Карджала, швед. KarelenКарелен, также среди русскоязычных жителей региона употребима калька с карельского карел тилинен калька - Karjala) — Европанын түндүк-чыгышындагы тарыхый аймак, карелдердин жери. Аймактын басымдуу бөлүгү Россияга, азыраак бөлүгү Финляндияга тиешелүү. Карелиянын калкы орустар, финдер, карелдер жана вепсиялардан турат.
Тарыхый аймак | |
Карьяла | |
фин. Karjala кар. Karjala орус. Карелия | |
Мамлекет | |
---|---|
Аянты | |
• Баардык аянты |
200 000 км² |
Популяция | |
• Калкы |
2 млн киши (болжол) |
Этникалык топтор | |
Тилдер | |
Курамында |
География[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Бул аймак Балтика жана Ак деңиздердин ортосунда жайгашкан. Карелия түштүктөн түндүккө карай 60° түндүк кеңдиктен Арктикалык айлампага чейин созулуп жатат. Чыгышынан Ак деңиз, Онега жана Ладога көлдөрү, түштүгүнөн Финляндия булуңу менен чектешет. Батышта Карелия Финляндиянын Саво жана Кайнуу аймактарына өтөт.
Азыркы бөлүнүшү[түзөтүү | булагын түзөтүү]
- Чыгыш Карьяла — Оруссиянын курамында.
- Ак-көл Карьяла — Чыгыш Карьяланын тарыхый аймагыя
- Мурманск Карьяласы — Мурманск облусуну кээ бир аянттарын камтыган аймак. 1938 жылга чейин Карел ССРнын курамында болгон.
- Олонец Карьяласы — Ладож көлү жакта жайгашкан, ладогалык, ак-көлдүк, пудождук Карьяла жана Онеж көлүнүн аянттарын камтыган аймак.
- Ладожская Карелия (Түндүк Ладожьялык) — табияттык-тарыхый аймак.
- Пудож Карьяласы — Карелиянын пудож району.
- Карел көпүрөсү.
- Онежьялык
Финдик Карьяла[түзөтүү | булагын түзөтүү]
- (Батыш Карьяла) — Финляндиянын курамында.
- Түштүк Карьяла (2009га чейин Чыгыш Финляндия губерниясынын жарымы)
- Түндүк Карьяла (2009га чейин Чыгыш Финляндия губерниясынын жарымы)